25 maja 2023 r. o 21.30 – w godzinę śmierci rtm. Witolda Pileckiego, zamordowanego z wyroku komunistycznego sądu w więzieniu na warszawskim Mokotowie – w całym kraju zapłoną znicze pamięci. W Krakowie patriotyczna uroczystość odbędzie się pod popiersiem bohatera w parku Jordana.

25 maja 1948 r. o godz. 21.30 komuniści zabili jednego z najdzielniejszych obrońców Niepodległej. Żołnierza Armii Krajowej, organizatora ruchu oporu w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz, uczestnika powstania warszawskiego.

Służbę Polsce rozpoczął w czasie wojny z bolszewikami w 1920 r. Walczył podczas kampanii wrześniowej 1939 r., a następnie w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego. W 1940 r., wykonując misję zleconą przez dowództwo ZWZ, dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, by zdobyć informacje o zbrodniach Niemców i zorganizować konspirację niepodległościową. Na skutek zagrożenia dekonspiracją podjął decyzję o ucieczce, którą udało mu się szczęśliwie przeprowadzić.

W 1944 r. walczył w powstaniu warszawskim, w zgrupowaniu Chrobry II. Od 1945 r. służył w 2. Korpusie Polskim we Włoszech, skąd – decyzją gen. Władysława Andersa – wrócił do Polski, by odtworzyć rozbite po działaniach wojennych struktury wywiadowcze, działające dla Rządu RP na Uchodźstwie. Został aresztowany w maju 1947 r., osadzony w areszcie śledczym przy ul. Rakowieckiej w Warszawie i poddany okrutnemu śledztwu. Mimo tortur do końca zachował żołnierską postawę. Pozostał wierny dewizie: Bóg, Honor, Ojczyzna.

Pokazowy proces przed komunistycznym sądem trwał dwa tygodnie. Rtm. Pilecki i jego podwładni zostali skazani za „szpiegostwo”. Orzeczono trzy kary śmierci i kilka długoletniego więzienia. Ostatecznie Tadeuszowi Płużańskiemu i Marii Szelągowskiej kary śmierci zamieniono na dożywotnie więzienie. Rtm. Pilecki został zamordowany strzałem w potylicę, wieczorem 25 maja 1948 r. Ciało złożono w nieoznaczonym miejscu na warszawskich Powązkach.

Przed II wojną światową Witold Pilecki gospodarował w rodzinnym majątku w Sukurczach. Organizował pomoc społeczną, kółka rolnicze i kursy przysposobienia wojskowego. Założył rodzinę. Rozwijał zdolności artystyczne: rysował, malował, pisał wiersze…

Do 1989 r. wszelkie informacje o dokonaniach i losie Witolda Pileckiego podlegały w PRL ścisłej cenzurze. W lipcu 2006 r. prezydent Lech Kaczyński, w uznaniu zasług Witolda Pileckiego i jego oddania sprawom ojczyzny, odznaczył go pośmiertnie Orderem Orła Białego. W 2013 r. został pośmiertnie awansowany na pułkownika.

Znicze pamięci w całym kraju

Alwernia, Klasztor oo. Bernardynów Bełchatów, ul. rtm. Witolda Pileckiego 4 – pod tablicą pamiątkową

Białystok, Kino Ton na Rynku Kościuszki 2, tablica poświęcona zamordowanym żołnierzom podziemia antykomunistycznego

Białystok, XI LO im. rtm. W. Pileckiego przy ul. A. Grottgera 9, w którym znajduje się miejsce upamiętnienia patrona szkoły

Bochnia (woj. małopolskie), Rynek 2 – tablica pamięci

Bydgoszcz, ul. Witolda Pileckiego Częstochowa, al. Wolności 33 – tablica poświęcona rtm. Witoldowi Pileckiemu

Gdańsk, pomnik rtm. W. Pileckiego obok Muzeum II Wojny Światowej

Gorzów Wielkopolski, pomnik rtm. W. Pileckiego

Gryfino, mural poświęcony Witoldowi Pileckiemu

Jodłówka (woj. małopolskie), tablica pamięci rtm. Witolda Pileckiego w Publicznej Szkole Podstawowej im. Rotmistrza Witolda Pileckiego

Katowice, tablica poświęcona rtm. Witoldowi Pileckiemu na skwerze im. rtm. Witolda Pileckiego

Kierz Niedźwiedzi, tablica pamiątkowa przed budynkiem Szkoły Podstawowej im. Rotmistrza Witolda Pileckiego w Kierzu Niedźwiedzim

Koszalin, pomnik rtm. W. Pileckiego przy ul. Pileckiego 8 (godz. 21.30) oraz symboliczny grób na cmentarzu komunalnym przy ul. Gnieźnieńskiej 44, kwatera 45-53, rząd 9, nr grobu 32

Koszalin, pomnik rtm. Witolda Pileckiego przy ul. Rotmistrza Witolda Pileckiego 8

Kraków, pod popiersiem rtm. W. Pileckiego w Galerii Wielkich Polaków XX wieku, w parku Jordana

Krasocin, pod tablicą pamiątkową znajdującą się w budynku Zespołu Placówek Oświatowych im. Rotmistrza Witolda Pileckiego w Krasocinie

Lublin, Zamek Lubelski

Łagiewniki (woj. dolnośląskie), pomnik Witolda Pileckiego, plac między ulicami Kłodzką i Nadrzeczną

Nielepice (woj. małopolskie)

Nowy Wiśnicz (woj. małopolskie), Dworek w Koryznówce

Olsztynek, tablica pamięci przy Szkole Podstawowej nr 2 im. rtm. Witolda Pileckiego przy ul. Ostródzkiej 2

Opole, pomnik rtm. Witolda Pileckiego przy ul. rtm. Witolda Pileckiego

Oświęcim, pomnik przy Małopolskiej Uczelni Państwowej im. Rotmistrza Witolda Pileckiego

Połczyn-Zdrój (woj. zachodniopomorskie), tablica na skwerze przy ul. 5 Marca, nieopodal Kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP

Poznań, w podcieniach dziedzińca klasztoru dominikanów, pod tablicą upamiętniającą rtm. Pileckiego

Radom, pod tablicą upamiętniającą rotmistrza Witolda Pileckiego umieszczoną na budynku Zespołu Szkół Samochodowych w Radomiu, który jest patronem tej szkoły

Rzeszów, pod tablicą pamięci na Osiedlu Franciszka Kotuli przy Rondzie im. rtm. Witolda Pileckiego

Szczecin, rondo im. rtm. Witolda Pileckiego Śrem, Park Śremskich Odlewników, pod pomnikiem rtm. Pileckiego

Tyniec (woj. małopolskie)

Warszawa, Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów PRL

Warszawa, Powązki Wojskowe – symboliczny grób rtm. Witolda Pileckiego w „Kwaterze na łączce”

Warszawa, pomnik rtm. Witolda Pileckiego przy Alei Wojska Polskiego na warszawskim Żoliborzu o godz. 12.00

Wieluń (woj. łódzkie) – przy popiersiu w parku im. rtm. W. Pileckiego

Wrocław, pomnik Witolda Pileckiego, który znajduje się przy promenadzie Staromiejskiej

Żyznów (woj. podkarpackie) – Szkoła Podstawowa im. rtm. Witolda Pileckiego – tablica upamiętniająca rtm. W. Pileckiego.

Instytut Pamięci Narodowej (ipn.gov.pl)