Instytut Pamięci Narodowej w 2019 roku po raz pierwszy przyznał Nagrody „Semper Fidelis”. Wyróżnienie to corocznie otrzymują osoby, instytucje i organizacje społeczne za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu dziedzictwa Kresów Wschodnich na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza jej granicami, których działalność publiczna pozostaje zbieżna z ustawowymi celami IPN.

Laureatów wyłania Kapituła Nagrody, której przewodniczącym jest Prezes IPN. Nagroda ma charakter honorowy. Jedna z przyznawanych nagród może zostać nadana pośmiertnie. W czasie uroczystości wręczenia nagród laureat otrzymuje pamiątkową statuetkę oraz dyplom.

W 77. rocznicę Obławy Augustowskiej w pokamedulskim klasztorze w Wigrach uczczono pamięć jej ofiar. Była to największa zbrodnia na polskiej ludności po II wojnie światowej.

Obława Augustowska, ze względu na skalę ofiar, nazywana jest „Małym Katyniem”.

– Obława przeprowadzona była siłami ok. 45 tysięcy żołnierzy 50. armii 3 Frontu Białoruskiego, żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego, których było około 200, przede wszystkim w Suwałkach, a był to batalion 2. Praskiego Pułku Piechoty, no i oczywiście funkcjonariuszy miejscowego UB, ochotników, komunistów, konfidentów – przypomina Jarosław Schabieński z białostockiego oddziału IPN.

Związek Polaków na Litwie od 27 lat organizuje obchody rocznicy wyzwolenia Wilna w ramach operacji wojskowej Armii Krajowej „Ostra Brama”, których zakończeniem jest Wiec Pamięci w podwileńskich Krawczunach, gromadzący ponad pół tysiąca osób. W tym roku ZPL po raz pierwszy organizuje szeroko zakrojone obchody operacji „Ostra Brama” w samym Wilnie, gdzie główna impreza odbędzie się 11 lipca o godz. 15:00 przy grobie Matki i Serca Syna na cmentarzu na Rossie.

Zarząd Główny Związku Polaków na Litwie informuje, że z końcem maja zakończyła się akcja „Pomoc Polakom we Lwowie”. Kwota 10.445 euro za pomocą przelewu została skierowana do redakcji Polskiego Radia Lwów, a dalej będzie przeznaczona dla najbardziej potrzebujących pomocy naszych Rodaków Ziemi Lwowskiej.

Przypominamy, że Zarząd Główny ZPL, wychodząc naprzeciw skierowanej do Związku prośbie Polskiego Radia Lwów o zbiórkę pieniędzy na rzecz Polaków pozostałych we Lwowie i na Ukrainie, 3 marca br. ogłosił akcję „Pomoc Polakom we Lwowie” i udostępnił specjalne, charytatywne konto bankowe swoich struktur, na które były wpłacane środki finansowe, jako dar serca dla naszych Rodaków ogarniętych wojenną pożogą.

Z okazji obchodzonego po raz pierwszy w historii Dnia Pamięci Powstań Śląskich Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach wraz Towarzystwem Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich oraz Parafią Niepokalanego Poczęcia NMP zaprosili na uroczystość odsłonięcia Pomnika Orląt i Kadetów Lwowskich w dniu 20 czerwca 2022 r. na placu ks. Emila Szramka 1 w Katowicach.

Wydarzenie rozpoczęło się o godz. 9:00 mszą świętą pod przewodnictwem arcybiskupa metropolity lwowskiego Mieczysława Mokrzyckiego. Po jej zakończeniu nastąpiło odsłonięcie i poświęcenie pomnika.

Zarząd Główny Polaków na Litwie wydał oświadczenie w sprawie prób likwidacji polskiego szkolnictwa na Białorusi.

W oświadczeniu podpisanym przez prezesa Waldemara Tomaszewskiego między innymi mówi się:

„Z oburzeniem przyjęliśmy informację o narzuconej przez białoruskie władze decyzji przejścia od roku szkolnego 2022/2023 polskich szkół w Wołkowysku i Grodnie na program nauczania wyłącznie w języku rosyjskim, co de facto oznacza likwidację polskiego szkolnictwa na Białorusi. W języku polskim, niestety, nie będzie można prowadzić zajęć dydaktycznych również w Mohylowie i Brześciu”.

W niedzielę, 29 maja, w Niemenczynie po kilkuletniej przerwie odbył się długo wyczekiwany, tradycyjny Festyn Kultury Polskiej „Kwiaty Polskie” – największe przedsięwzięcie kulturalne Polaków na Litwie, organizowane przez Związek Polaków na Litwie i Samorząd Rejonu Wileńskiego. W widowiskowym i niezwykle barwnym wydarzeniu udział wzięło blisko 80 zespołów z Litwy i spoza jej granic, w sumie ponad 1600 zespolaków. Z kolei z występów ogromną radość miało kilka tysięcy widzów.

W Warszawie odbyła się uroczysta inauguracja nowej odsłony projektu Archiwum Pełne Pamięci.

Celem projektu jest dotarcie do osób prywatnych, stowarzyszeń i organizacji polonijnych oraz archiwów zagranicznych, aby nawiązać współpracę zmierzającą do pozyskania i zabezpieczenia materiałów obrazujących historię Polski i Polaków w XX wieku.

Na Cmentarzu Orląt Lwowskich odsłonięto posągi lwów, strzegących wejścia do symbolicznej dla Polaków nekropolii.

Poinformował o tym na twitterze szef kancelarii Premiera, minister Michał Dworczyk. Polityk podziękował też ukraińskim władzom za ten gest. „Dziś na Cmentarzu Orląt Lwowskich odsłonięto posągi lwów, strzegących wejścia do symbolicznej dla Polaków nekropolii. Dziękujemy ukraińskim władzom za ten ważny dla polski gest. Niech żyje Polska, niech żyje Ukraina!” – napisał Michał Dworczyk.

„Z całą pewnością można stwierdzić, że Polska poniosła największe straty cywilne po Związku Radzieckim. Roszczenia o reparacje towarzyszą stosunkom polsko-niemieckim od dziesięcioleci. Za tym kryje się oczywiście niewyobrażalne cierpienie. Zawsze trzeba o tym pamiętać, kiedy tak chłodno mówimy tutaj o liczbach i procedurach. Okupacja niemiecka dotknęła prawie każdą polską rodzinę” – stwierdziła w wywiadzie dla Der Spiegel niemiecka historyk Ramona Brau.

„Miejsca Pamięci Narodowej na Kresach” to nowy cykl podcastów Instytutu Pamięci Narodowej. Tytułowe miejsca pamięci przybliża profesor Jacek Friedrich – historyk sztuki, muzealnik i wykładowca Uniwersytetu Gdańskiego, a także dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku.

W sobotę, w majowym słońcu, tysiące Polaków przeszło ulicami Wilna w barwnej i radosnej Paradzie Polskości. Biało-czerwony pochód, organizowany przez Związek Polaków na Litwie, był w tym roku wyjątkowo wyczekiwany, bo odbył się po dwuletniej przerwie spowodowanej pandemią.

Wielotysięczny pochód Polaków przeszedł z placu Niepodległości, aleją Giedymina, ulicami Wileńską i Wielką do Ostrej Bramy, by uczcić Dzień Polonii i Polaków za Granicą oraz 231. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja.

Koniec II wojny światowej w Europie Zachód świętował jako dzień zwycięstwa i triumfu nad niemiecką tyranią. Dla Polski i innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej 8 maja 1945 r. oznaczał jednak zastąpienie jednego totalitarnego reżimu kolejnym, tym razem komunistycznym.

W sobotę o godzinie 11 (godz. 10 czasu polskiego) z placu Niepodległości w Wilnie ruszyła Parada Polskości. Bierze w niej udział wiele tysięcy Polaków z całej Litwy oraz Rodacy z Polski i innych krajów z całego świata.

Uczestnicy świątecznego przemarszu podążają sprzed gmachu Parlamentu, ulicami Wilna do Ostrej Bramy, gdzie w południe przy cudownym obrazie Matki Boskiej Ostrobramskiej zostanie odprawiona Msza św. z okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą. Po Mszy św. w poszczególnych oddziałach ZPL odbędą się świąteczne majówki.

Część Polaków mieszkających poza granicami w ogóle nie jest Polonią. Takim przykładem są Polacy mieszkający na Litwie. Oni nigdy z Polski nie wyjechali, ale poprzez zmiany granic, to Polska po prostu wyjechała stąd. Zawsze żyliśmy u siebie – powiedział Waldemar Tomaszewski, poseł do Parlamentu Europejskiego, lider Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, w poniedziałkowych „Aktualnościach dnia” na antenie Radia Maryja.

Dzień Polonii i Polaków za Granicą jest okazją do budowania jedności z milionami Rodaków żyjącymi poza granicami Ojczyzny, a dla nich do budowania więzi z Macierzą. Jest to również okazja do modlitwy za Polonię i Polaków żyjących poza granicami naszego kraju – napisał bp Piotr Turzyński, delegat KEP ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej, w Słowie do Polonii i Polaków za granicą.

Temat dawnych Kresów Rzeczypospolitej budzi obecnie wiele skojarzeń, ale dominuje wspomnienie ostrego konfliktu o znamionach wojny domowej, któremu w momentach szczególnego nasilenia towarzyszą nieludzkie wprost zbrodnie.

Książka Renaty Pomarańskiej: „Od konfliktów do rzezi. Polacy i Ukraińcy na Kresach II Rzeczpospolitej”, wydawnictwo von Borowiecky 2022, 276 stron.

Ponad 500 mieszkańców Wileńszczyzny zgromadziło się  przed budynkiem ambasady USA w Wilnie, aby prosić o wsparcie w sprawie dwóch polskich szkół w rejonie trockim, którym zagraża likwidacja.

Polska społeczność na Litwie już od kilku miesięcy aktywnie sprzeciwia się zaplanowanej przez Samorząd Rejonu Trockiego reorganizacji dwóch polskich szkół – Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu i Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach. W tej sprawie zorganizowano już wiele protestów i wieców, ale zarówno władze samorządowe, jak i państwowe na razie nie reagują na prośby społeczności polskiej.

– Niesprawiedliwością wobec ofiar, gwałtem na historii i prawdzie historycznej, na przyzwoitości jest stawianie na cokołach tych, którzy niewolili wolne, niepodległe państwa, tych, którzy zadawali ból i cierpienie kobietom i dzieciom. Tych, którzy dzisiaj stają się wzorem dla ludobójców XXI wieku – mówił prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki podczas demontażu pomnika czerwonoarmisty w Siedlcu.

Ideą konkursu jest popularyzowanie dziejów Polski w XX wieku oraz promowanie czytelnictwa książek historycznych.

Polacy zaciekle walczą o polskie szkoły w rejonie trockim.

Polska społeczność na Litwie w sposób zdeterminowany sprzeciwia się obniżeniu statusu, a w efekcie likwidacji, Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu i Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach.