10 września w Markowej na Podkarpaciu odbyła się uroczystość beatyfikacji Józefa i Wiktorii Ulmów oraz siedmiorga ich dzieci. Szczególna wymowa beatyfikacji Ulmów polega także na tym, że do chwały ołtarzy zostaje wyniesiona cała rodzina, połączona nie tylko więzami krwi, ale także wspólnym świadectwem danym Chrystusowi aż do ofiary własnego życia – podkreślił prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych, kard. Marcello Card. Semeraro w homilii wygłoszonej podczas Mszy św. z beatyfikacją rodziny Ulmów w Markowej w Polsce.

Beatyfikowani to Józef i Wiktoria Ulmowie wraz z siedmiorgiem dzieci. W czasie drugiej wojny światowej ukrywali oni ośmioro Żydów za co zostali rozstrzelani przez niemieckich nazistów razem z Żydami.

1 września 1939 roku na zawsze zapisał się na kartach historii Polski, Europy i świata. Tego dnia o 4:40 Trzecia Rzesza zaatakowała Polskę, rozpoczynając II wojnę światową.

Pierwszą ofiarą barbarzyńskich działań wojennych został Wieluń, zbombardowany o świcie przez Niemców. W 84. rocznicę tych wydarzeń premier Mateusz Morawiecki w Wieluniu zaapelował nie tylko o pamięć o ofiarach, ale także o zadośćuczynienie.

28 sierpnia 2023 r. w parku Jordana w Krakowie, pod popiersiem Danuty Siedzikówny „Inki”, łączniczki i sanitariuszki 5. Wileńskiej Brygady AK, odbyła się patriotyczna uroczystość.

Oddział IPN w Krakowie reprezentował zastępca dyrektora dr Michał Wenklar, który w swoim wystąpieniu akcentował dojrzałość Danuty Siedzikówny. Niespełna 18-letnia dziewczyna nie dała się zwieść komunistycznej propagandzie i nie wahała się zaryzykować życia w imię obrony niepodległości. Uroczystość zorganizowało XXV LO im. Żeromskiego (opiekun popiersia) i Towarzystwo Parku im. Jordana.

21 lipca 2023 r. Ambasador RP na Litwie Konstanty Radziwiłł wystosował list do litewskiego ministra kultury Simonasa Kairysa, w którym potępia nieodpowiedzialną wypowiedź szefa Litewskiej Państwowej Inspekcji Językowej Audriusa Valotki pod adresem polskiej mniejszości na Litwie.

„Chciałbym wyrazić głębokie oburzenie z powodu wypowiedzi urzędnika państwowego, szefa Państwowej Inspekcji Językowej, pana Auriusa Valotki, który w wywiadzie udzielonym 20 lipca publicznemu nadawcy LRT Radijas, w poniżający sposób wypowiadał się o obywatelach Republiki Litewskiej narodowości polskiej, komentując sprawę tablic z nazwami miejscowości w językach litewskim i polskim w rejonie wileńskim – napisał w liście ambasador RP Konstanty Radziwiłł. – W moim przekonaniu używanie języka, w którym piętnowane są całe grupy narodowościowe i przywoływane nieprawdziwe i jednocześnie antagonizujące tezy dot. przeszłości, bardziej odpowiada kanonom historiografii i propagandy reżimów totalitarnych, od których Litwa i Polska tak wiele wycierpiały w XX w., niż stadardom demokratycznych państw i zaprzyjaźnionych społeczeństw”.

Członkowie, sympatycy i przyjaciele największych polskich organizacji na Litwie – Związku Polaków na Litwie i Akcji Wyborczej Polaków na Litwie-Związku Chrześcijańskich Rodzin – spotkali się w sobotę 15 lipca na tradycyjnym rodzinno-towarzyskim pikniku w podwileńskich Bieliszkach nad jeziorem Oświe. To już XXIII Rodzinny Zlot Turystyczny ZPL i AWPL – ZChR – świetna okazja do wielopokoleniowej integracji i wspólnej zabawy na łonie przyrody. W ciągu dnia odpoczywało i bawiło się 3-4 tysiące osób.

Pierwsi uczestnicy Zlotu zaczęli się zjeżdżać już od wczesnych godzin porannych. Szerokie pole biwakowe powoli zapełniało się namiotami, parasolami od słońca, ławkami, stolikami, grillami. Pojawiły się też kolorowe napisy i pomysłowe dekoracje, a wszystko to po to, aby zawalczyć w konkursie na najbardziej oryginalnie urządzoną „zagrodę”.

Instytut Pamięci Narodowej po raz piąty przyznaje Nagrody „Semper Fidelis”. Wyróżnienie to corocznie otrzymują osoby, instytucje i organizacje społeczne za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu dziedzictwa Kresów Wschodnich na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza jej granicami, których działalność publiczna pozostaje zbieżna z ustawowymi celami IPN.

Laureatów wyłania Kapituła Nagrody, której przewodniczącym jest Prezes IPN. Nagroda ma charakter honorowy. Jedna z przyznawanych nagród może zostać nadana pośmiertnie. W czasie uroczystości wręczenia nagród laureat otrzymuje pamiątkową statuetkę oraz dyplom.

Aleksander Krzyżanowski ps. „Wilk”, Komendant Okręgu Wileńskiego AK i dowódca oddziałów AK w operacji „Ostra Brama”, został podstępnie aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD 17 lipca 1944 r.

Krzyżanowski w czasie I wojny światowej i w Wojsku Polskim

Urodził się 18 lutego 1895 r. w Briańsku w Rosji. Uczęszczał do gimnazjum w Homlu, ale w 1914 r. wraz z rodziną przeniósł się do Petersburga. Na początku 1917 r. został powołany do odbycia służby w rosyjskiej armii. Jesienią wstąpił do I Korpusu Polskiego dowodzonego przez gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego, a po jego rozwiązaniu przedostał się do Warszawy. Wziął udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie, w niepodległej Polsce zgłosił się do służby w odrodzonym Wojsku Polskim. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej jako artylerzysta. W okresie międzywojennym pełnił funkcje dowódcze w oddziałach artylerii. W czasie wojny obronnej w 1939 r. walczył m.in. w bitwie nad Bzurą. Udało mu się uniknąć niewoli, po zakończeniu walk związał się z polskim podziemiem zbrojnym. W 1940 r. trafił do Wilna, gdzie pełnił funkcję szefa sztabu Związku Walki Zbrojnej. W maju 1941 r. objął stanowisko komendanta Okręgu Wileńskiego ZWZ-AK.

W podwileńskich Krawczunach uczczono 79. rocznicę zwycięskiej bitwy wileńskiej Armii Krajowej z żołnierzami niemieckimi. Polacy z Wileńszczyzny i Macierzy oddali hołd walecznym akowcom, którzy w tej walce zginęli.

13 lipca 1944 roku pod Krawczunami wileńska AK stoczyła ostatnią bitwę z niemieckim okupantem podczas walk o Wilno w ramach operacji „Ostra Brama”. Związek Polaków na Litwie już od 28 lat organizuje w tej podwileńskiej miejscowości Wiec Pamięci, aby oddać cześć bohaterom, którzy wyzwolili gród nad Wilią. Tak też było w tym roku. Na krawczuńskim polu, przy pomniku upamiętniającym zwycięską bitwę AK, zebrali się gromadnie Polacy z Wileńszczyzny i rodacy z Macierzy. Tradycyjnie złożono wieńce z biało-czerwonych kwiatów, zapalono znicze.

W Warszawie 11 lipca 2023 roku z udziałem przedstawicieli władz państwowych odbyły się uroczystości upamiętniające ofiary mordów dokonanych przez OUN-UPA na terenie województw południowo-wschodnich II RP.

Uroczystości rozpoczęły się od złożenia kwiatów pod tablicą memoratywną w Katedrze Polowej Wojska Polskiego. We mszy świętej odprawionej w intencji ofiar ludobójstwa oraz żołnierzy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej uczestniczyli m.in. Marszałek Sejmu Elżbieta Witek, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Kasprzyk i zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Karol Polejowski.

W związku z wywiadem udzielonym przez Antona Drobowycza, szefa ukraińskiego Instytutu Pamięci Narodowej, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu przedstawia stanowisko wobec podniesionych w tej rozmowie kwestii, dotyczących relacji polsko – ukraińskich, w zakresie polityki upamiętnień, poszukiwań i ekshumacji ofiar ludobójstwa na Wołyniu.

Apel Rodzin Ofiar Ludobójstwa do Episkopatów Polski i Ukrainy

Warszawa – Poznań – Kraków – Lublin – Szczecin – Wrocław – Legnica – Świebodzin – Bytom – Zielona Góra – Rzeszów – Przemyśl – Toronto,  19 czerwca 2023 r.

„Nie o zemstę, lecz o pamięć, prawdę i godne pochówki wołają Ofiary Ludobójstwa”

W niedzielę, 28 maja, w Niemenczynie odbył się długo wyczekiwany, XXIII tradycyjny Festyn Kultury Polskiej im. Jana Gabriela Mincewicza „Kwiaty Polskie” – największe przedsięwzięcie kulturalne Polaków na Litwie, organizowane przez Związek Polaków na Litwie. W widowiskowym i niezwykle barwnym wydarzeniu udział wzięło kilkadziesiąt znanych i lubianych zespołów z Wilna i Wileńszczyzny oraz dalszych zakątków Litwy, a także goście z Polski i Ukrainy – w sumie ponad 1200 zespolaków, których występy podziwiała rzesza widzów.

25 maja 2023 r. o 21.30 – w godzinę śmierci rtm. Witolda Pileckiego, zamordowanego z wyroku komunistycznego sądu w więzieniu na warszawskim Mokotowie – w całym kraju zapłoną znicze pamięci. W Krakowie patriotyczna uroczystość odbędzie się pod popiersiem bohatera w parku Jordana.

„Dom Pamięci Obławy Augustowskiej, który tutaj powstaje, jest doskonałym przykładem białej plamy, która nie była upamiętniona. Obława Augustowska to wydarzenie niebywale ważne dla regionu północno-wschodniego, ale też dla całej Polski. Jest symbolem totalitaryzmu sowieckiego, zniewolenia Polski, straszliwych strat, których doznaliśmy przez komunizm, także strat dotyczących możliwości rozwojowych” – powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas wizyty w „Domu Turka”, gdzie powstaje Dom Pamięci Obławy Augustowskiej.

Piętnasta Jubileuszowa Parada Polskości w Wilnie zorganizowana przez Związek Polaków na Litwie na czele z prezesem Waldemarem Tomaszewskim zakończyła się ogromnym sukcesem. Jak oszacowało TVP Wilno liczba uczestników Parady przekroczyła 10 000 osób.

Parada Polskości – od 2004 roku jedno z najważniejszych wydarzeń mieszkających na Litwie Polaków – przeszła w sobotę 6 maja ulicami Wilna. Symbolicznym zwieńczeniem dziesięciotysięcznego biało-czerwonego pochodu była Msza św. w Ostrej Bramie, w miejscu bliskim dla każdego Polaka.

Z okazji przypadającego 2 maja Dnia Polonii i Polaków za Granicą Jarosław Narkiewicz, przewodniczący Rady Polonii Świata składa życzenia wszystkim Rodakom, zamieszkałym poza granicami Polski.

2 maja obchodzony jest Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Pomysłodawcą tego święta jest pochodzący z Wilna historyk Leszek Rodziewicz.

Dzień Flagi został ustanowiony przez Sejm RP w 2004 roku. To święto, które ma wyrażać szacunek do flagi i propagować wiedzę o polskiej tożsamości oraz symbolach narodowych.

Na przedostatniej sesji w Parlamencie Europejskim w Strasburgu odbyła się ważna debata o sytuacji w Unii Europejskiej „Oto Europa”, z udziałem prezydenta Litwy Gitanasa Nausedy. W debacie w imieniu całej Frakcji EKR głos zabrał europoseł Waldemar Tomaszewski, lider Akcji Wyborczej Polaków na Litwie-Związku Chrześcijańskich Rodzin (AWPL-ZChR).

Trwa rekrutacja na XVII konferencję „Polonijne Spotkania z Historią Najnowszą” dla nauczycieli i edukatorów z całego świata. Zgłoszenia są przyjmowane do 28 kwietnia 2023 roku.

Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej organizuje w ramach Programu Polonijnego konferencję dla nauczycieli pracujących poza granicami kraju. Podczas konferencji, która odbędzie się w dniach 3–11 lipca 2023 roku, uczestnicy będą mogli zapoznać się z najnowszymi działaniami, materiałami edukacyjnymi i osiągnięciami naukowymi IPN. Zasadnicza część konferencji zaplanowana jest w tym roku na Śląsku, gdzie uczestnicy będą mogli poznać także najnowszą historię z perspektywy oddziałów IPN i delegatur w województwie.

Związek Polaków na Litwie zaprasza Rodaków do udziału w tradycyjnej świątecznej paradzie. Uroczystym pochodem w sobotę 6 maja br. uczcimy obchody Dnia Polonii i Polaków za Granicą oraz kolejną rocznicę Konstytucji 3 Maja.

Zapraszamy do przybycia w dniu 6 maja br. na plac Niepodległości w Wilnie – przy litewskim parlamencie, skąd o godz. 12.00 wyruszymy w świątecznej paradzie ulicami Wilna w kierunku Ostrej Bramy, gdzie o godz. 14.00 przed obrazem Matki Bożej Miłosierdzia zostanie odprawiona Msza św.

Laureatów tegorocznej edycji nagrody poznaliśmy podczas gali 15 kwietnia 2023 roku – ostatniego dnia Kongresu Pamięci Narodowej, odbywającego się na PGE Narodowym w Warszawie.

Dokumentowanie i upowszechnianie historii oraz pamięć o bolesnym doświadczeniu zbrodniczych totalitaryzmów, z którymi Polacy musieli mierzyć się w XX wieku – to podstawowa misja Instytutu Pamięci Narodowej. Jej realizacja nie byłaby możliwa bez osób i środowisk, dla których historia to pasja i wzywanie. Tworzą oni wspaniały krąg Kustoszy Pamięci Narodowej, przyjaciół IPN, dla których najważniejsza jest popularyzacja dziejów Polski, upamiętnienie bohaterów i uczczenie ofiar. Do tego szczególnego grona dołączyli dziś kolejni laureaci Nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej”.

Instytut Pamięci Narodowej zaprasza na 4. Międzynarodowy Festiwal Filmowy o Totalitaryzmach „Echa Katynia”. Wydarzenie będzie częścią Kongresu Pamięci Narodowej na Stadionie Narodowym w Warszawie w dniach od 13 do 15 kwietnia. Trzy dni wypełnią projekcje nagradzanych filmów, ale też spotkania z twórcami oraz warsztaty edukacyjne.

Życzenia wielkanocne prezesa Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusza Piotra Bonisławskiego.

Święto Wielkiej Nocy to czas otuchy i nadziei, czas odradzania się wiary w siłę Chrystusa i w siłę człowieka.

Niech Zmartwychwstały oświeca drogi codziennego życia, obdarza błogosławieństwem i pomaga życie czynić szczęśliwym.

Z okazji nadchodzącego Dnia Zmartwychwstania Pańskiego pragnę wszystkim Rodakom żyjącym w Polsce i poza granicami Ojczyzny złożyć życzenia zdrowych i spokojnych Świąt spędzonych w gronie najbliższych.

Prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusz Piotr Bonisławski

Konkurs historyczny „Wołyń – Pamięć Pokoleń” adresowany jest do uczniów klas VII i VIII szkoły podstawowej oraz uczniów szkół ponadpodstawowych z terenów województw śląskiego i dolnośląskiego. Jak podkreślają organizatorzy, zadaniem konkursu jest przywrócenie pamięci o kartach polskiej historii związanej z Kresami, w tym szczególnie tragicznych wydarzeń ludobójstwa dokonanego przez OUN UPA na Polakach – i nie tylko na Polakach – na terenach Wołynia i Małopolski Wschodniej. Patronat medialny nad wydarzeniem objęły Radio Maryja i TV Trwam.

Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką jest wyrazem hołdu dla tych, którzy w trudnym okresie okupacji niemieckiej, mimo grożącej kary śmierci, zdecydowali się pomóc współobywatelom narodowości żydowskiej. Instytut Pamięci Narodowej przygotował na ten dzień wiele propozycji. Zachęcamy do skorzystania z oferty i włączenia się w obchody.

Nie zdążył jeszcze opaść kurz po wyborach samorządowych na Litwie, a niejaki funkcjonariusz sowieckiej milicji Česlav Okinčic, znany bliżej jako sygnatariusz litewskiej, bo nie polskiej przecież sprawy, którego nazwisko widnieje na tzw. liście Tomkusa, czyli osób podejrzanych o bycie w czasach sowieckich tajnym współpracownikiem KGB, opublikował na portalu, którego jest właścicielem, oszczerczy tekst, w którym opluwa jedyną polską partię poza Macierzą oraz jej liderów. I robi to w haniebnym stylu, językiem Pieskowa, głównego propagandysty Kremla. W czyim interesie? Na pewno nie polskim.

Jesteśmy przekonani o tym, że historia mówi przez pokolenia, łączy tradycję z nowoczesnością i istnieje w świadomości Polaków pomimo różnic pokoleniowych. Chcemy Was również o tym przekonać, dlatego serdecznie zapraszamy na wyjątkowe wydarzenie – Kongres Pamięci Narodowej, który odbędzie się 13–15 kwietnia 2023 r. na PGE Narodowym w Warszawie.

W poniedziałek, 6 marca, lider Akcji Wyborczej Polaków na Litwie-Związku Chrześcijańskich Rodzin (AWPL-ZChR) Waldemar Tomaszewski, wziął udział w powyborczej konferencji prasowej, która odbyła się w siedzibie agencji prasowej BNS. W minionych wyborach samorządowych AWPL-ZChR, dzięki ogromnemu poparciu wyborców, pozostała bezkonkurencyjnym liderem w okręgu wileńskim.

Wybory samorządowe na Litwie 2023 za nami. Akcja Wyborcza Polaków na Litwie-Związek Chrześcijańskich Rodzin potwierdziła kolejny już raz swoją bezkonkurencyjną pozycję na Wileńszczyźnie, deklasując wszystkich rywali politycznych. Tym samym Polacy pokazali, że są prawdziwymi gospodarzami tej Ziemi, na której od wielu pokoleń toczy się zwycięska walka o zachowanie polskiej tożsamości, mowy, kultury, wiary ojców i polskiego szkolnictwa. Te wybory znakomicie potwierdziły siłę polskości i polskich organizacji, których politycznym przedstawicielem jest AWPL-ZChR. Polska husaria na Wileńszczyźnie pokazała kolejny raz swoją siłę i jedność organizacyjną, która jest gwarancją sukcesu. Warto zatem podsumować wyborczą batalię.

„Akcja Wyborcza Polaków na Litwie-Związek Chrześcijańskich Rodzin jest nie tylko partią najbardziej uczciwą, ale również siłą polityczną, która wyznaje wielkie i fundamentalne wartości – tradycyjnej rodziny i chrześcijańskie” – mówi Waldemar Tomaszewski, lider partii i kandydat na mera Wilna w zbliżających się wyborach samorządowych.

1 marca 2023 r. po raz kolejny obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, ustanowiony przez Sejm RP ustawą z 3 lutego 2011 roku, uchwaloną z inicjatywy prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Zgodnie z jego intencją święto stało się wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną w obronie ojczyzny.

5 marca na Litwie odbędą się wybory samorządowe. Portal L24 przeprowadził w dniach 20-23 lutego telefoniczny sondaż wśród grupy wilnian. Według reprezentatywnej grupy mieszkańców Wilna do drugiej tury wyborów trafią Artūras Zuokas (21%) i Waldemar Tomaszewski, przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie-Związku Chrześcijańskich Rodzin (15.5 %).

Wreszcie! Po kilku latach sporów i rzucania kłód pod nogi Pomnik „Rzeź Wołyńska”, długa prof. Andrzeja Pityńskiego, został przewieziony z odlewni w Gliwicach do Domostawy, Gmina Jarocin na Podkarpaciu.

Wielki szacunek dla pana wójta Zbigniew Walczak i całego Społecznego Komitetu Budowy Pomnika.

W Archiwum IPN w Warszawie odbyła się konferencja prasowa prezesa IPN dr. Karola Nawrockiego i dyrektor Archiwum IPN Marzeny Kruk z udziałem Krystyny Krzeczkowskiej, która w ramach projektu „Archiwum Pełne Pamięci” przekazała do Archiwum IPN pamiątki rodzinne.

9 lutego 1943 roku uznaje się za początek rzezi wołyńskiej. Wówczas została zaatakowana wieś Parośle. Atak przeprowadziła Sotnia Ukraińskiej Powstańczej Armii pod dowództwem Hryhorija Perehijniaka.

W nocy z 7 na 8 lutego 1943 r., przed zamordowaniem mieszkańców Parośli, oddział zaatakował posterunek niemieckiej policji we Włodzimiercu. Po jego zajęciu sotnia skierowała się do Parośli. Wieś liczyła 42 zagrody, została otoczona przez upowców, którzy podając się za radziecką partyzantkę chcieli „zabezpieczyć” ludność wsi przed represjami ze strony Niemców.

8 lutego 1951 r., w więzieniu mokotowskim w Warszawie władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci na mjr. Zygmuncie Szendzielarzu „Łupaszce”, dowódcy V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej.

Major Szendzielarz (ur. 12 marca 1910 r.) był legendarnym dowódcą 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. Walczył w kampanii wrześniowej na Wileńszczyźnie, podczas wojny zaangażował się w działalność podziemną, należał do Armii Krajowej. Po wojnie nie złożył broni, ale kontynuował walkę z komunistycznym reżimem.

Powstanie styczniowe to największy w XIX w. polski zryw narodowy. Za datę jego rozpoczęcia przyjmujemy 22 stycznia 1863 r., gdy Komitet Centralny Narodowy wydał Manifest powołujący Tymczasowy Rząd Narodowy. Powstanie pochłonęło kilkadziesiąt tysięcy ofiar i odcisnęło ogromne piętno na dążenia niepodległościowe kolejnych pokoleń Polaków.

Wilno, 19-20 stycznia 2023. Spotkanie w Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy oraz promocja filmu produkcji IPN „Czarny sufit” o Józefie Mackiewiczu i książki Moniki Tomkiewicz „Zbrodnia ponarska 1941–1944” w Domu Kultury Polskiej w Wilnie to główne punkty wizyty delegacji Instytutu Pamięci Narodowej na Litwie.

Licznie zgromadzeni wierni i duchowni żegnali zmarłego w środę 11 stycznia szanowanego na Wileńszczyźnie księdza prałata Jana Kasiukiewicza.

Uroczystości pogrzebowe odbyły się w sobotę w Kalwarii Wileńskiej. To w tej parafii śp. ks. prałat Jan Kasiukiewicz posługiwał ostatnie cztery lata swego życia.

30 grudnia 2022 r. upłynął termin zgłaszania kandydatów w wyborach samorządowych. Listy kandydatów złożyło w Głównej Komisji Wyborczej (VRK) 14 z 16 partii politycznych, w tym partia parlamentarna Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin (AWPL-ZChR).

AWPL-ZChR zgłosiła listy kandydatów w 11 samorządach, 8 zaś przedstawicieli partii powalczy o stanowisko mera w bezpośrednich wyborach merów.

We Lwowie na Cmentarzu Łyczakowskim Prezydenci Andrzej Duda i Wołodymyr Zełenski oddali wspólnie hołd Orlętom Lwowskim. Uczcili też pamięć obrońców Ukrainy poległych w wojnie z Rosją.

Lektura godna polecenia, publikacja Instytutu Pamięci Narodowej: „Zostali na Wschodzie. Słownik inteligencji polskiej w ZSRS 1945–1991”.

5 stycznia 2023 r. w pałacu Balińskich w Jaszunach odbyła się uroczystość wręczenia tytułu „Honorowy Obywatel Rejonu Solecznickiego” dla Hanki Gałązki – prezes Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Łomży, wiceprzewodniczącej Rady Krajowej Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.

Od czterech dekad Polski Zespół Artystyczny Pieśni i Tańca „Wilia” – pierwszy polski zespół powstały w 1955 roku w nowych geopolitycznych realiach na Wileńszczyźnie – w ostatnich dniach odchodzącego roku zaprasza swoich widzów na świąteczny koncert.

Tradycja noworocznych koncertów, zapoczątkowana przez byłą kierownik zespołu, śp. Czesławę Bylińską-Rymszonok, jest sukcesywnie kontynuowana i rozwijana. Pierwsze noworoczne spotkania z widzem odbywały się pt. „W rytmie poloneza i mazura”. W ciągu minionych lat były to też koncerty kolęd, jak i swoiste podsumowania mijającego kolejnego roku.

Trwa typowanie kandydatów przed wyborami samorządowymi na Litwie. Na trzy dni przed upływem terminu rejestracji 14 z 16 partii politycznych złożyło dokumenty deklaracyjne do Głównej Komisji Wyborczej (VRK).

Do udziału w wyborach zarejestrowała się partia parlamentarna Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin. O stanowisko mera Wilna powalczy europoseł i lider Polaków z Wileńszczyzny, europoseł Waldemar Tomaszewski. „Mamy reputację uczciwej organizacji, prowadzimy uczciwą politykę. Od 27 lat nasi przedstawiciele pracują w samorządach i nikt nie był zamieszany w skandalach. Dbamy o wartości chrześcijańskie i wartość tradycyjnej rodziny. Pryncypialnie nie poparliśmy decyzji, które naszym zdaniem, faworyzują tylko jedną grupę mieszkańców – biznesmenów i bardziej zamożnych. Ogromne pieniądze, dziesiątki milionów szły na szkoły i przedszkola prywatne, w tym, w wielkim stopniu dla małżonki ministra spraw zagranicznych – Austėji Landsbergienė. Naszą zasadą jest dbanie o każdego mieszkańca” – powiedział europoseł Waldemar Tomaszewski w rozmowie z portalem L24.

Z okazji trwającego właśnie Roku Józefa Mackiewicza, obchodzonego w związku ze 120-leciem urodzin pisarza, Instytut Pamięci Narodowej przygotował pierwszy w historii film fabularny poświęcony tej niezwykłej postaci.

Premiera filmu odbyła się 14 grudnia 2022 r. w Filmotece Narodowej – Instytucie Audiowizualnym w Warszawie. Od 18 grudnia 2022 r. film będzie można oglądać na kanale IPNtv na YouTube.

W Domu Kultury Polskiej w Wilnie odbyło się dziś tradycyjne przedświąteczne spotkanie opłatkowe Związku Polaków na Litwie (ZPL) – największej i sztandarowej polskiej organizacji społecznej na Litwie.

Zebranych na sali aktywnych działaczy polskiego środowiska na Litwie, licznych przyjaciół i sympatyków organizacji oraz gości przywitali wiceprezesi ZPL – Edyta Tamošiūnaitė i Edward Trusewicz, którzy wspólnie poprowadzili uroczystość.

Instytut Pamięci Narodowej zaprasza osoby, instytucje i organizacje społeczne do zgłaszania kandydatów do Nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej”.

Nagroda „Kustosz Pamięci Narodowej” przyznawana jest za wybitne dokonania na polu upamiętniania historii Narodu Polskiego w latach 1939–1989 oraz za działalność zbieżną z ustawowymi celami Instytutu Pamięci Narodowej. Laureatów wyłania Kapituła Nagrody, na czele której stoi Prezes IPN. Od 2012 r. jedna z pięciu Nagród może zostać przyznana pośmiertnie. Wyróżnienie ma charakter honorowy, a jego laureaci otrzymują tytuł Kustosza Pamięci Narodowej. W roku 2023 Nagroda zostanie przyznana po raz dwudziesty drugi.

Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin już w połowie października została przez Główną Komisję Wyborczą zarejestrowana jako uczestnik kampanii politycznej w wyborach samorządowych.

W związku z 41. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, Instytut Pamięci Narodowej zaprasza do udziału w akcji społecznej „Ofiarom stanu wojennego. Zapal Światło Wolności”.

13 grudnia, zapalając w oknie świecę, wyrażamy solidarność z ofiarami stanu wojennego. Internauci mogą również zapalić wirtualną świecę na stronie http://swiatlowolnosci.ipn.gov.pl/.

Podczas uroczystości w Warszawie zostały ogłoszone nazwiska laureatów IV edycji Nagrody „Semper Fidelis”, przyznawanej za prowadzenie działalności na rzecz upamiętniania dziedzictwa Kresów Wschodnich.

5 grudnia 2022 poznaliśmy nazwiska laureatów Nagrody „Semper Fidelis”, ustanowionej przez Instytut Pamięci Narodowej w 2019 roku. Uroczystość odbyła się w Sali Kolumnowej Hotelu Belotto w Warszawie. Tegorocznę edycję objął patronatem honorowym Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki.

W poniedziałek, 5 grudnia, Zarząd Główny Związku Polaków na Litwie oraz Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zaprosił Rodaków do Zułowa, gdzie odbyły się uroczystości z okazji 155. rocznicy urodzin Twórcy Państwa Polskiego Józefa Piłsudskiego.

Uroczyste obchody rozpoczęły się odśpiewaniem hymnu Rzeczpospolitej Polskiej.

W Skierbieszowie upamiętniono 80. rocznicę wysiedleń mieszkańców Zamojszczyzny. Główne obchody, z udziałem świadków tamtych wydarzeń, a także Prezydenta Rzeczpospolitej Polski Andrzeja Dudy i byłego Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Horsta Köhlera, odbyły się w Szkole Podstawowej im. Ignacego Mościckiego. W uroczystościach Instytut Pamięci Narodowej reprezentował dr Robert Derewenda, dyrektor lubelskiego Oddziału IPN.

80 lat temu, w nocy z 27 na 28 listopada 1942 r., oddziały policji i SS otoczyły Skierbieszów i inne wsie. Rozpoczęła się pierwsza faza akcji pacyfikacyjno-deportacyjnej na Zamojszczyźnie. Do lata 1943 r. wysiedlono 110 tys. Polaków. Tysiące zamordowano. Ponad 4,4 tys. dzieci poddano germanizacji i wysłano do Rzeszy.

Zbrodnicza koncepcja poszerzenia tzw. przestrzeni życiowej (Lebensraum) Niemiec o tereny zdobyte w militarnych podbojach na Wschodzie pojawiła się już w XIX wieku, jednak jej realizacja była możliwa po agresji na Polskę 1 września 1939 r.

Już w grudniu europosłowie mają na posiedzeniu plenarnym pochylić się nad tematem dyskryminacji polskich szkół na Wileńszczyźnie. Projekt rezolucji zgłosi europarlamentarna Intergrupa ds. Tradycyjnych Mniejszości Narodowych i Językowych, która we czwartek, 24 listopada, swoje obrady w Strasburgu poświęciła tematowi dyskryminacji szkolnictwa polskiego na Litwie.

„W toku opracowywania jest rezolucja odnośnie Konwencji ramowej Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych. Jest duża szansa, że poprze ją nasza grupa polityczna. Działamy dalej, bo nigdy nie było i nie będzie zgody na dyskryminację polskiego szkolnictwa na Wileńszczyźnie” – temat komentuje poseł do Parlamentu Europejskiego Waldemar Tomaszewski. To właśnie na jego wniosek europosłowie z Intergrupy omówili na posiedzeniu złożoną sytuację Polaków na Litwie, którzy są najliczniejszą mniejszością narodową w kraju, a w marcu bieżącego roku kierownictwo Intergrupy Loránt Vincze, Kinga Gal, Francois Alfonsi napisało odezwę do wiecujących Polaków i wystosowało apel do litewskich władz w obronie oświaty.

Z okazji obchodów Święta Niepodległości w Bazylice Metropolitalnej p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie odprawiono uroczystą mszę świętą w intencji Ojczyzny. Po mszy pracownicy Konsulatu Generalnego RP we Lwowie oraz Polacy ze Lwowa i okolic złożyli kwiaty na Cmentarzu Orląt Lwowskich.

Drugą część obchodów zakończył koncert w Operze Lwowskiej. Patronem tej części obchodów Narodowego Święta Polski, był Ignacy Jan Paderewski, jeden z ojców polskiej niepodległości.

W sobotę 12 listopada zainaugurowano w Wilnie odpust Opieki Najświętszej Maryi Panny, Matki Miłosierdzia. Przyświeca mu w tym roku hasło: „Salve Regina”, czyli „Witaj Królowo”. Przez cały tydzień będą odbywać się Msze św. w sanktuarium Ostrej Bramy oraz w kościele św. Teresy, na które zapraszane są różne grupy zawodowe i społeczne. W drugim dniu odpustu, w niedzielę, 13 listopada, uroczystej Eucharystii w intencji Litwy przewodniczył ks. abp Stanisław Gądecki.

11 Listopada 2022 roku przed Grobem Nieznanego Żołnierza na pl. Józefa Piłsudskiego w Warszawie odbyły się centralne obchody Narodowego Święta Niepodległości.

Uczestniczyli w nich prezydent RP Andrzej Dudy z małżonką, premier Mateusz Morawiecki, marszałkowie Sejmu i Senatu, przedstawiciele rządu oraz korpusu dyplomatycznego. W uroczystościach wziął udział także prezydent Republiki Litewskiej Gitanas Nausėda z małżonką. Instytut Pamięci Narodowej reprezentował zastępca prezesa dr hab. Karol Polejowski.

Rozpoczęła się kolejna edycja charytatywnej Akcji Polacy-Rodakom. W związku z trudną sytuacją Polaków mieszkających za wschodnią granicą organizowana jest zbiórka i przygotowanie paczek świąteczno-noworocznych dla Polaków mieszkających na Ukrainie. Akcja ma charakter regionalny i potrwa do 18 grudnia 2022 roku. Patronat nad wydarzenie objęło Radio Maryja i TV Trwam.

Wywiad z prezesem ZPL i AWPL, europosłem Waldemarem Tomaszewskim w telewizji wRealu24.

„Otwierana dziś dla publiczności nowa instytucja kultury wpisuje się w konsekwentnie realizowaną przez MKiDN politykę budowania sieci nowoczesnych muzeów, na które zasługuje i oczekuje polskie społeczeństwo” – napisał wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński w liście odczytanym przez wiceministra Jarosława Sellina podczas uroczystości otwarcia Muzeum – Domu Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej. Pierwsze w Polsce muzeum poświęcone rotmistrzowi Pileckiemu powstało dzięki środkom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które przekazało na budowę i powstanie wystawy stałej prawie 12,4 mln zł, tj. ponad 91 proc. wszystkich kosztów inwestycji.

Na Wileńszczyznę dotarły już Bony Pierwszaka i Bony Maturzysty – poinformowało Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”. Bony dla uczniów klas pierwszych i maturalnych szkół polskich na Litwie finansuje Kancelaria premiera RP.

Bon Pierwszaka o wartości 470 złotych otrzyma w tym roku 1011 uczniów klas pierwszych, zaś Bon Maturzysty w kwocie 1000 złotych – 761 uczniów klas maturalnych. Wsparcie odbiorą rodzice uczniów.

Na terenie Ukrainy Uroczystość Wszystkich Świętych obchodzona jest w szczególny sposób przez mieszkających tam od pokoleń Polaków.

Modlitwy na trzech najważniejszych lwowskich cmentarzach: Orląt Lwowskich, Łyczakowskim i Janowskim, gromadzą zawsze mieszkańców Lwowa i gości z Polski. W tym roku ograniczenia związane z koronawirusem zmieniły nieco przebieg uroczystości, choć ich całkowicie nie przekreśliły.

W związku z uroczystościami Wszystkich Świętych i Dniem Zadusznym, jak co roku – by zapalić pamiątkowe znicze, na cmentarze udali się przedstawiciele Samorządu Rejonu Wileńskiego, gmin, instytucji kulturalnych i oświatowych.

Jak co roku, przed dniem Wszystkimi Świętych i Zaduszkami odwiedzono, uporządkowano groby zasłużonych, wybitnych osobistości i działaczy życia publicznego, żołnierzy i cywilów, którzy zginęli w czasie wojny, a także opuszczone i nieodwiedzane groby, zapalono znicze i odmówiono modlitwy ku czci pamięci zmarłych.

Instytut Pamięci Narodowej zaprasza młodzież szkolną oraz opiekunów merytorycznych ̵ nauczycieli do udziału w ogólnopolskim konkursie „Kresy – polskie ziemie wschodnie w XX wieku”.

Celem konkursu jest popularyzowanie wiedzy o historii polskich Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej wśród młodzieży. Jednym z najważniejszych aspektów projektu jest uwrażliwianie uczestników na los Polaków mieszkających za naszą obecną wschodnią granicą, kształtowanie świadomości, że nadal są oni częścią naszej Ojczyzny.

Od lat jako Kresowiak zamieszkujący w USA obserwuję litewską sferę publiczną, a przede wszystkim dopinguję Polakom na Wileńszczyźnie w ich bohaterskim dziele walki o polskość w każdym wymiarze życia polskiej Wspólnoty, walki z dyskryminacją na tle narodowościowym. Polacy na Wileńszczyźnie są jak husaria, zaprawieni w bojach o swoje prawa i zdecydowani bronić swojej polskiej tożsamości, a zwłaszcza szkół i ziemi za wszelką cenę, pomimo nieustających ataków politycznych i medialnych, do których dołączają też zdrajcy sprawy polskiej. Do niszczenia i rozbijania polskiej społeczności używane są przeróżne metody propagandowe, prowokacje i manipulacje rodem ze specsłużb. Niedawno, kolejny skandaliczny atak w goebbelsowskim stylu przypuszczono na lidera Polaków na Wileńszczyźnie Waldemara Tomaszewskiego. W stylu znanym z państw totalitarnych, w sowieckim stylu.

W niedzielę 16 października 2022 roku przy budynku mieszczącym siedzibę Konsulatu Generalnego w Monachium odsłonięta została tablica upamiętniająca Józefa Mackiewicza. Odbyła się też debata o jego życiu i twórczości. Wybitny pisarz i publicysta, przebywając na emigracji, mieszkał w tym mieście w latach 1955–1985, tutaj też napisał swoje wielkie powieści.

Temat dyskryminacji polskiego szkolnictwa na Litwie został dziś podniesiony w polskim Senacie. Problem ten omówiono na posiedzeniu senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą z udziałem Waldemara Tomaszewskiego, prezesa Związku Polaków na Litwie i Agnieszką Rynkiewicz, przedstawicielką komitetu rodzicielskiego w rejonie trockim.

Jury 13. Konkursu „Książka Historyczna Roku” o Nagrodę im. Oskara Haleckiego nominowało 20 książek w dwóch kategoriach: „Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku” oraz „Najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku”.

102 lata temu, 8 października 1920 r., oddziały pod dowództwem gen. Lucjana Żeligowskiego za wiedzą Józefa Piłsudskiego rozpoczęły „bunt” mający na celu wyzwolenie Wilna i Wileńszczyzny oraz przekazanie miejscowej ludności prawa decydowania o przyszłości tych ziem. Wyzwolenie miasta zostało przyjęte z entuzjazmem przez miejscową ludność na Wileńszczyźnie.

Zwrot ziemi trwa na Wileńszczyźnie już od ponad trzech dziesięcioleci. W ciągu tych trzech dekad cieniem na ten proces kładło się i skandaliczne, stale zmieniające się prawo, i dyskryminacja prawowitych właścicieli gruntów, głównie Polaków.

– Potrzebne są dalsze nasze konkretne działania i skuteczne zabiegi, by kolejny raz przyśpieszyć zwrot ziemi w Wilnie. Istotne jest również to, by informacje w tej ważnej sprawie trafiły do jak najszerszego grona naszych rodaków – cele spotkania w sprawie zwrotu ziemi, które odbyło się w piątek, 7 października br., w Domu Kultury Polskiej w Wilnie przybliżył Waldemar Tomaszewski, prezes Związku Polaków na Litwie.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych z całą stanowczością potępia nielegalne akty „uznania niepodległości” i „przyłączania” do Federacji Rosyjskiej okupowanych przez nią regionów Ukrainy.

Ukraińskie obwody chersoński, doniecki, ługański i zaporoski pozostają w świetle prawa międzynarodowego częścią Ukrainy. RP nie uznaje i nie uzna wyników pseudo-referendów, przeprowadzonych na tych obszarach w dniach 23-27 września br., ani też ogłoszonych 29 i 30 września br. dekretów rosyjskiego prezydenta dotyczących aneksji tych regionów.

W poniedziałek, 26 września, w wileńskich Ponarach, miejscu masowych egzekucji w okresie okupacji niemieckiej, odbyły się główne obchody Uroczystości Ponarskich, tradycyjnie organizowanych we wrześniu przez Stowarzyszenie „Rodzina Ponarska”. Była to kolejna bardzo udana impreza współorganizowana przez Związek Polaków na Litwie. W uroczystościach wzięło udział blisko tysiąc osób.

Krzycząca cisza

W tej części cyklu przypominam o niebywałej wręcz liczbie pozostawionych na terenach od Wilna aż po Lwów bezcennych polskich zbiorach muzealnych, archiwalnych, bibliotecznych i wielkich zaniechaniach, opieszałości polityków w ich odzyskiwaniu.

Mówienie o zwrocie dóbr kultury pozostawionych na Kresach po zmianie granic nazwać można to krzyczącą ciszą.

24 września 2022 r. pod Ambasadą Litwy w Warszawie kilkadziesiąt osób domagało się zaprzestania dyskryminacji Polaków na Wileńszczyźnie. Odbył się wiec w obronie polskiego szkolnictwa na Wileńszczyźnie zorganizowany przez Zjednoczenie Chrześcijańskich Rodzin (ZChR). W proteście przeciwko dyskryminacji mniejszości polskiej na Litwie i likwidacji tam polskiego szkolnictwa brali udział przedstawiciele wielu organizacji, w tym Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, Wspólnoty Polskiej, stowarzyszenia „Wspólnota i Pamięć” czy stowarzyszenia Młodzi Chadecy, a także licznie zgromadzeni mieszkańcy. – Likwidacja polskich szkół na Wileńszczyźnie to uderzenie w samo serce polskości – mówił w czasie wiecu prezes ZChR, europoseł VI kadencji, dr Bogusław Rogalski. – Podejmowane są próby zlikwidowania 8 polskich gimnazjów i ograniczenia stanu posiadania całego szeregu innych szkół, co jest jawną dyskryminacją i naruszeniem Konwencji Ramowej o ochronie mniejszości narodowych, którą Litwa ratyfikowała bez zastrzeżeń jeszcze w 2000 roku – przypomniał niedawno w rozmowie z polskimi mediami prezes Związku Polaków na Litwie, europoseł Waldemar Tomaszewski z Wileńszczyzny.

W połowie września w Wilnie odbył się Zjazd Rady Polonii Świata, organizacji łączącej Polaków z ponad czterdziestu krajów, z sześciu kontynentów. Był to Zjazd przełomowy połączony z wyborami władz Rady na nową kadencję, zakończony wielkim sukcesem Związku Polaków na Litwie, który będzie kierował pracami tej elitarnej polonijnej organizacji przez następne pięć lat.

Ekspozycja została zaprezentowana 16 września 2022 roku na dziedzińcu Zamku Królewskiego w Warszawie. W wernisażu wziął udział prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki.

Wystawa „Zostali na Wschodzie. Polska inteligencja w ZSRS 1945–1991” przypomina kapłanów, nauczycieli, naukowców i innych przedstawicieli elit polskich, którzy po 1945 r. pozostali na terenie ZSRS. Jedni nie chcieli, a inni nie mogli osiąść w powojennej Polsce. Podjęli misję przeciwstawiania się sowietyzacji, ocalenia języka, kultury, przechowania wiary. Nie zabiegali o honory, nie liczyli na ordery czy wyrazy uznania. Niczym żołnierze na straconych placówkach pełnili służbę, nie zważając na jej dramatyczne konsekwencje – więzienia i łagry sowieckie, represje.

W dniach 15-18 września w Wilnie odbędą się obrady Rady Polonii Świata – organizacji łączącej Polaków świata z 44 krajów, sześciu kontynentów. W tym roku rolę gospodarza światowego, reprezentatywnego forum Polonii i Polaków za granicą pełni Związek Polaków na Litwie. Zjazd zostanie zainaugurowany Mszą św. w Kaplicy Matki Bożej Ostrobramskiej. Po wspólnej modlitwie odbędzie się uroczyste otwarcie Zjazdu w Domu Kultury Polskiej w Wilnie.

W Forum na żywo weźmie udział około 100 delegatów z 29 krajów. Delegaci z następnych kilkunastu krajów wezmą udział w Zjeździe poprzez połączenie zdalne. Po oficjalnej części otwarcia delegaci i goście Zjazdu spotkają się na uroczystej kolacji powitalnej wydanej przez europosła, prezesa Związku Polaków na Litwie Waldemara Tomaszewskiego.

W dniach 3-6 września, pod honorowym patronatem Prezydenta RP, odbył się w Warszawie Kongres „Kraj-Emigracja 2022”, w którym uczestniczyła liczna delegacja z Wileńszczyzny. Na Kongresie szeroko dyskutowano sprawy dotyczące relacji Rzeczpospolitej z Polonią i Polakami za granicą, jak też poruszono problemy Polaków mieszkających poza Macierzą. Na zakończenie obrad uczestnicy Kongresu podpisali apel do Polonii całego świata oraz jednogłośnie przyjęli Oświadczenie w sprawie dyskryminacji szkolnictwa polskiego na Litwie, którego treść zamieszczamy poniżej:

W Czortkowie na zachodzie Ukrainy odsłonięto w niedzielę obelisk pamięci tragicznie zmarłej w katastrofie smoleńskiej pary prezydenckiej Marii i Lecha Kaczyńskich. Uroczystość przypadła w 500. rocznicę nadania Czortkowowi praw miejskich przez króla Zygmunta I Starego.

Monument poświęcony polskiej parze prezydenckiej stanął na istniejącym już skwerze imienia Lecha Kaczyńskiego. Podczas uroczystości odczytano listy od prezydentów Andrzeja Dudy i Wołodymyra Zełenskiego, premiera Mateusza Morawieckiego oraz prezesa Prawa i Sprawiedliwości Jarosława Kaczyńskiego.

Drodzy Rodacy, Szanowni Państwo!

Przed świtem 1 września 1939 roku III Rzesza Niemiecka bez wypowiedzenia wojny dokonała napaści na niepodległą II Rzeczpospolitą. Hitlerowcy zaatakowali jednocześnie w wielu miejscach. Lotnictwo niemieckie rozpoczęło bestialski nalot na bezbronny przygraniczny Wieluń: miasto zostało w większości unicestwione, a jego cywilni mieszkańcy zdziesiątkowani. W tym samym czasie od strony Malborka w Prusach Wschodnich Niemcy uderzyli przez graniczną stację kolejową w Szymankowie, bezskutecznie usiłując przechwycić mosty na Wiśle w polskim Tczewie. Z kolei stojący w porcie gdańskim pancernik „Schleswig–Holstein” otworzył ogień w kierunku Wojskowej Składnicy Tranzytowej, znajdującej się na Westerplatte. Jej niewiele ponaddwustuosobowa polska załoga przez tydzień opierała się blisko dwudziestokrotnie większym siłom nieprzyjaciela, odpierając kilkanaście szturmów i wytrzymując nieustanną nawałę ogniową z wody, powietrza i lądu. Wreszcie, w samym Gdańsku Niemcy napadli na siedzibę Poczty Polskiej; jej obrońcy – skapitulowawszy po heroicznej walce – zostali zbrodniczo wymordowani.

23 sierpnia 1939 r. w Moskwie, po trwających zaledwie jeden dzień negocjacjach, podpisano pakt o nieagresji pomiędzy Związkiem Sowieckim i Rzeszą Niemiecką, który został poszerzony o tajny protokół. Jest on znany jako pakt Ribbentrop–Mołotow.

Adolf Hitler i Józef Stalin wspólnie przygotowali Europie i całemu światu hekatombę wojny o niespotykanych dotąd rozmiarach. Pierwszą ofiarą ich współpracy padła Polska, zaatakowana z dwóch stron 1 i 17 września 1939 r.

W poniedziałek, 15 sierpnia, z okazji 102. rocznicy zwycięskiej Bitwy Warszawskiej i Dnia Wojska Polskiego Zarząd Główny Związku Polaków na Litwie tradycyjnie zaprosił Rodaków do Zułowa, by uczcić znamienne wydarzenia oraz oddać hołd wielkim dowódcom.

Uroczystość rozpoczęła się od złożenia wieńców i zapalenia zniczy przy pamiątkowym kamieniu ku czci Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz w Alei Pamięci Narodowej, przy stelach poświęconych generałowi Tadeuszowi Rozwadowskiemu oraz Bitwie Warszawskiej.

Polska na początku swej niepodległości, odzyskanej w 1918 r., nie miała uregulowanych granic. O te granice musiała walczyć zarówno na zachodzie, południu, jak i na wschodzie. Na wschodzie przyszło jej walczyć także o cywilizację europejską – pisze dr Karol Nawrocki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej w najnowszym miesięczniku opinii „Wszystko co najważniejsze”.

Już po raz 22 członkowie, sympatycy i przyjaciele największych polskich organizacji na Litwie – Związku Polaków na Litwie i Akcji Wyborczej Polaków na Litwie-Związku Chrześcijańskich Rodzin spotkali się na rodzinnym pikniku.

Dwudniowy Rodzinny Zlot Turystyczny ZPL i AWPL-ZChR zgodnie z tradycją odbył się nad jeziorem Oświe w Bieliszkach.

Poniżej zapraszamy do oglądania wideo reportażów z tego tradycyjnego wydarzenia.

Ostatni świadkowie okrutnej zbrodni wołyńskiej. Ludzie, którzy cudem uniknęli śmierci z rąk ukraińskich nacjonalistów.

Szacuje się, że w latach 1939–1945 na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej z rąk nacjonalistów ukraińskich zginęło ponad 130 tys. osób narodowości polskiej. W bestialski sposób unicestwiono tysiące miejscowości oraz ich polskich mieszkańców, którzy żyli od pokoleń na kresach Rzeczypospolitej. Ci, którzy cudem uniknęli śmierci, dziś są ostatnimi świadkami okrutnej zbrodni wołyńskiej.

Już po raz 22. członkowie, sympatycy i przyjaciele największych polskich organizacji na Litwie – Związku Polaków na Litwie i Akcji Wyborczej Polaków na Litwie-Związku Chrześcijańskich Rodzin – spotkali się dziś na rodzinnym pikniku. Dwudniowy Rodzinny Zlot Turystyczny ZPL i AWPL-ZChR zgodnie z tradycją odbywa się nad jeziorem Oświe w Bieliszkach.

„Mam wielki zaszczyt przywitać tu wszystkich obecnych, licznie przybyłych mieszkańców Wileńszczyzny i gości z Macierzy na 22. Rodzinnym Zlocie Turystycznym ZPL i AWPL-ZChR. Stało się tradycją, że co roku nad tym przepięknym jeziorem Oświe zbieramy się w lipcu, ażeby odpocząć, poobcować, zabawić się, naładować akumulatory przed przyszłymi zmaganiami” – otwierając Zlot powiedział prezes ZPL i AWPL-ZChR Waldemar Tomaszewski.

20 lipca 2022 roku w Warszawie, podczas konferencji prasowej podsumowującej ponad 20 lat działalności Instytutu, prezes IPN dr Karol Nawrocki zaprezentował dokonania IPN.

– Wyszliśmy dzisiaj do Państwa i do tej części klasy politycznej, która nie widzi potrzeby funkcjonowania Instytutu Pamięci Narodowej i uznaje, że IPN powinien zajmować się innymi sprawami, a nie badaniem, poszukiwaniem zbrodni niemieckiego nazizmu, z propozycją podsumowania ponad 20 lat naszej działalności. Chcemy pokazać czym zajmuje się IPN i jakimi sukcesami w kategorii narodowej pamięci, świadomości historycznej możemy się pochwalić – mówił podczas konferencji prezes IPN. – To nie jest wyłącznie moja zasługa jako prezesa IPN, ale to też zasługa moich poprzedników, a przede wszystkim codzienna praca 2500 pracowników, wybitnych specjalistów w wielu dziedzinach, nie tylko historycznej, ale też archeologicznej, edukacyjnej i badawczej – zaznaczył.

Przed rokiem 26 czerwca 2021 roku Waldemar Tomaszewski został wybrany w pierwszej turze, spośród czterech kandydatów, na prezesa Związku Polaków na Litwie, uzyskując 74-procentowe poparcie delegatów. Po roku od wyborów, we wtorek 19 lipca , prezes ZPL udzielił wywiadu dla TVP Wilno, w którym mówił o osiągnięciach i najważniejszych perspektywach na przyszłość polskiej społeczności na Wileńszczyźnie.

W wywiadzie zostały poruszone tematy pracy Związku, kół, oddziałów, zarządu głównego, jak też omówiono aktualia społeczno – polityczne.

Nie tylko podczas wakacyjnych wędrówek, ale w każdym czasie warto odwiedzić Muzeum Kresów i Ziemi Ostrowskiej w Ostrowi Mazowieckiej. Założył je w 2011 r. pasjonat historii i wojskowości Zbigniew Banaszek i jego żona śp. Marzena.

Pozostaje zagadką, dlaczego mimo nacjonalistycznej indoktrynacji i terroru stosowanego przez OUN-UPA, także wobec swoich, niemała grupa Ukraińców nie zawahała się poświęcić własnego życia, by ratować skazanych Polaków. Zamiast dążenia do niepodległości po trupach wybrali nakaz miłości bliźniego.

W tym roku przypada 78. rocznica operacji „Ostra Brama”. Tegoroczne obchody rocznicy operacji wojskowej z 1944 roku mają na Wileńszczyźnie wyjątkowo szeroki zakres. 11 lipca, w poniedziałek, na wileńskim Cmentarzu na Rossie odbyły się uroczystości z okazji 78. rocznicy operacji. Tłumnie zebrani Rodacy z Polski i Wileńszczyzny tradycyjne oddali hołd pochowanym tu żołnierzom Armii Krajowej, którzy w 1944 r. walczyli o Wilno. Zakończeniem obchodów rocznicy wyzwolenia Wilna, które Związek Polaków na Litwie organizuje już od 27 lat, jest Wiec Pamięci w podwileńskich Krawczunach, który rozpoczął się dzisiaj, 13 lipca, po południu.

W Warszawie z udziałem najwyższych przedstawicieli władz państwowych odbyły się centralne uroczystości upamiętniające ofiary mordów dokonanych przez OUN-UPA na terenie województw południowo-wschodnich II RP w latach 1942– 1947.

Obchody rozpoczęły się w Katedrze Polowej Wojska Polskiego ceremonią złożenia kwiatów przed tablicą upamiętniającą „Rzeź Wołyńską”, po której została odprawiona Msza święta. Następnie na Skwerze Wołyńskim z udziałem Prezydenta RP Andrzeja Dudy i premiera Mateusza Morawieckiego odbyła się wspólna modlitwa połączona z ceremonią złożenia wieńców i wiązanek kwiatów przy Pomniku Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na obywatelach II RP na terenie województw południowo-wschodnich w latach 1942–47. W uroczystościach wziął udział prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki.

W poniedziałek, 11 lipca na wileńskim Cmentarzu na Rossie odbyły się uroczystości z okazji 78. rocznicy Operacji „Ostra Brama”. Tłumnie zebrani Rodacy z Polski i Wileńszczyzny tradycyjne oddali hołd pochowanym tu żołnierzom Armii Krajowej, którzy w 1944 r. walczyli o Wilno podczas operacji „Ostra Brama”. Związek Polaków na Litwie od 27 lat organizuje obchody rocznicy wyzwolenia Wilna w ramach operacji wojskowej Armii Krajowej „Ostra Brama”, których zakończeniem jest Wiec Pamięci w podwileńskich Krawczunach, gromadzący ponad pół tysiąca osób.

WOŁYŃ – CZAS DEBATY

Warszawa, sobota 9 lipca 2022 r.

Społeczne obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP

Instytut Pamięci Narodowej w 2019 roku po raz pierwszy przyznał Nagrody „Semper Fidelis”. Wyróżnienie to corocznie otrzymują osoby, instytucje i organizacje społeczne za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu dziedzictwa Kresów Wschodnich na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza jej granicami, których działalność publiczna pozostaje zbieżna z ustawowymi celami IPN.

Laureatów wyłania Kapituła Nagrody, której przewodniczącym jest Prezes IPN. Nagroda ma charakter honorowy. Jedna z przyznawanych nagród może zostać nadana pośmiertnie. W czasie uroczystości wręczenia nagród laureat otrzymuje pamiątkową statuetkę oraz dyplom.

W 77. rocznicę Obławy Augustowskiej w pokamedulskim klasztorze w Wigrach uczczono pamięć jej ofiar. Była to największa zbrodnia na polskiej ludności po II wojnie światowej.

Obława Augustowska, ze względu na skalę ofiar, nazywana jest „Małym Katyniem”.

– Obława przeprowadzona była siłami ok. 45 tysięcy żołnierzy 50. armii 3 Frontu Białoruskiego, żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego, których było około 200, przede wszystkim w Suwałkach, a był to batalion 2. Praskiego Pułku Piechoty, no i oczywiście funkcjonariuszy miejscowego UB, ochotników, komunistów, konfidentów – przypomina Jarosław Schabieński z białostockiego oddziału IPN.

Związek Polaków na Litwie od 27 lat organizuje obchody rocznicy wyzwolenia Wilna w ramach operacji wojskowej Armii Krajowej „Ostra Brama”, których zakończeniem jest Wiec Pamięci w podwileńskich Krawczunach, gromadzący ponad pół tysiąca osób. W tym roku ZPL po raz pierwszy organizuje szeroko zakrojone obchody operacji „Ostra Brama” w samym Wilnie, gdzie główna impreza odbędzie się 11 lipca o godz. 15:00 przy grobie Matki i Serca Syna na cmentarzu na Rossie.

Zarząd Główny Związku Polaków na Litwie informuje, że z końcem maja zakończyła się akcja „Pomoc Polakom we Lwowie”. Kwota 10.445 euro za pomocą przelewu została skierowana do redakcji Polskiego Radia Lwów, a dalej będzie przeznaczona dla najbardziej potrzebujących pomocy naszych Rodaków Ziemi Lwowskiej.

Przypominamy, że Zarząd Główny ZPL, wychodząc naprzeciw skierowanej do Związku prośbie Polskiego Radia Lwów o zbiórkę pieniędzy na rzecz Polaków pozostałych we Lwowie i na Ukrainie, 3 marca br. ogłosił akcję „Pomoc Polakom we Lwowie” i udostępnił specjalne, charytatywne konto bankowe swoich struktur, na które były wpłacane środki finansowe, jako dar serca dla naszych Rodaków ogarniętych wojenną pożogą.

Z okazji obchodzonego po raz pierwszy w historii Dnia Pamięci Powstań Śląskich Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach wraz Towarzystwem Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich oraz Parafią Niepokalanego Poczęcia NMP zaprosili na uroczystość odsłonięcia Pomnika Orląt i Kadetów Lwowskich w dniu 20 czerwca 2022 r. na placu ks. Emila Szramka 1 w Katowicach.

Wydarzenie rozpoczęło się o godz. 9:00 mszą świętą pod przewodnictwem arcybiskupa metropolity lwowskiego Mieczysława Mokrzyckiego. Po jej zakończeniu nastąpiło odsłonięcie i poświęcenie pomnika.

Zarząd Główny Polaków na Litwie wydał oświadczenie w sprawie prób likwidacji polskiego szkolnictwa na Białorusi.

W oświadczeniu podpisanym przez prezesa Waldemara Tomaszewskiego między innymi mówi się:

„Z oburzeniem przyjęliśmy informację o narzuconej przez białoruskie władze decyzji przejścia od roku szkolnego 2022/2023 polskich szkół w Wołkowysku i Grodnie na program nauczania wyłącznie w języku rosyjskim, co de facto oznacza likwidację polskiego szkolnictwa na Białorusi. W języku polskim, niestety, nie będzie można prowadzić zajęć dydaktycznych również w Mohylowie i Brześciu”.

W niedzielę, 29 maja, w Niemenczynie po kilkuletniej przerwie odbył się długo wyczekiwany, tradycyjny Festyn Kultury Polskiej „Kwiaty Polskie” – największe przedsięwzięcie kulturalne Polaków na Litwie, organizowane przez Związek Polaków na Litwie i Samorząd Rejonu Wileńskiego. W widowiskowym i niezwykle barwnym wydarzeniu udział wzięło blisko 80 zespołów z Litwy i spoza jej granic, w sumie ponad 1600 zespolaków. Z kolei z występów ogromną radość miało kilka tysięcy widzów.

W Warszawie odbyła się uroczysta inauguracja nowej odsłony projektu Archiwum Pełne Pamięci.

Celem projektu jest dotarcie do osób prywatnych, stowarzyszeń i organizacji polonijnych oraz archiwów zagranicznych, aby nawiązać współpracę zmierzającą do pozyskania i zabezpieczenia materiałów obrazujących historię Polski i Polaków w XX wieku.

Na Cmentarzu Orląt Lwowskich odsłonięto posągi lwów, strzegących wejścia do symbolicznej dla Polaków nekropolii.

Poinformował o tym na twitterze szef kancelarii Premiera, minister Michał Dworczyk. Polityk podziękował też ukraińskim władzom za ten gest. „Dziś na Cmentarzu Orląt Lwowskich odsłonięto posągi lwów, strzegących wejścia do symbolicznej dla Polaków nekropolii. Dziękujemy ukraińskim władzom za ten ważny dla polski gest. Niech żyje Polska, niech żyje Ukraina!” – napisał Michał Dworczyk.

„Z całą pewnością można stwierdzić, że Polska poniosła największe straty cywilne po Związku Radzieckim. Roszczenia o reparacje towarzyszą stosunkom polsko-niemieckim od dziesięcioleci. Za tym kryje się oczywiście niewyobrażalne cierpienie. Zawsze trzeba o tym pamiętać, kiedy tak chłodno mówimy tutaj o liczbach i procedurach. Okupacja niemiecka dotknęła prawie każdą polską rodzinę” – stwierdziła w wywiadzie dla Der Spiegel niemiecka historyk Ramona Brau.

„Miejsca Pamięci Narodowej na Kresach” to nowy cykl podcastów Instytutu Pamięci Narodowej. Tytułowe miejsca pamięci przybliża profesor Jacek Friedrich – historyk sztuki, muzealnik i wykładowca Uniwersytetu Gdańskiego, a także dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku.

W sobotę, w majowym słońcu, tysiące Polaków przeszło ulicami Wilna w barwnej i radosnej Paradzie Polskości. Biało-czerwony pochód, organizowany przez Związek Polaków na Litwie, był w tym roku wyjątkowo wyczekiwany, bo odbył się po dwuletniej przerwie spowodowanej pandemią.

Wielotysięczny pochód Polaków przeszedł z placu Niepodległości, aleją Giedymina, ulicami Wileńską i Wielką do Ostrej Bramy, by uczcić Dzień Polonii i Polaków za Granicą oraz 231. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja.

Koniec II wojny światowej w Europie Zachód świętował jako dzień zwycięstwa i triumfu nad niemiecką tyranią. Dla Polski i innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej 8 maja 1945 r. oznaczał jednak zastąpienie jednego totalitarnego reżimu kolejnym, tym razem komunistycznym.

W sobotę o godzinie 11 (godz. 10 czasu polskiego) z placu Niepodległości w Wilnie ruszyła Parada Polskości. Bierze w niej udział wiele tysięcy Polaków z całej Litwy oraz Rodacy z Polski i innych krajów z całego świata.

Uczestnicy świątecznego przemarszu podążają sprzed gmachu Parlamentu, ulicami Wilna do Ostrej Bramy, gdzie w południe przy cudownym obrazie Matki Boskiej Ostrobramskiej zostanie odprawiona Msza św. z okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą. Po Mszy św. w poszczególnych oddziałach ZPL odbędą się świąteczne majówki.

Część Polaków mieszkających poza granicami w ogóle nie jest Polonią. Takim przykładem są Polacy mieszkający na Litwie. Oni nigdy z Polski nie wyjechali, ale poprzez zmiany granic, to Polska po prostu wyjechała stąd. Zawsze żyliśmy u siebie – powiedział Waldemar Tomaszewski, poseł do Parlamentu Europejskiego, lider Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, w poniedziałkowych „Aktualnościach dnia” na antenie Radia Maryja.

Dzień Polonii i Polaków za Granicą jest okazją do budowania jedności z milionami Rodaków żyjącymi poza granicami Ojczyzny, a dla nich do budowania więzi z Macierzą. Jest to również okazja do modlitwy za Polonię i Polaków żyjących poza granicami naszego kraju – napisał bp Piotr Turzyński, delegat KEP ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej, w Słowie do Polonii i Polaków za granicą.

Temat dawnych Kresów Rzeczypospolitej budzi obecnie wiele skojarzeń, ale dominuje wspomnienie ostrego konfliktu o znamionach wojny domowej, któremu w momentach szczególnego nasilenia towarzyszą nieludzkie wprost zbrodnie.

Książka Renaty Pomarańskiej: „Od konfliktów do rzezi. Polacy i Ukraińcy na Kresach II Rzeczpospolitej”, wydawnictwo von Borowiecky 2022, 276 stron.

Ponad 500 mieszkańców Wileńszczyzny zgromadziło się  przed budynkiem ambasady USA w Wilnie, aby prosić o wsparcie w sprawie dwóch polskich szkół w rejonie trockim, którym zagraża likwidacja.

Polska społeczność na Litwie już od kilku miesięcy aktywnie sprzeciwia się zaplanowanej przez Samorząd Rejonu Trockiego reorganizacji dwóch polskich szkół – Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu i Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach. W tej sprawie zorganizowano już wiele protestów i wieców, ale zarówno władze samorządowe, jak i państwowe na razie nie reagują na prośby społeczności polskiej.

– Niesprawiedliwością wobec ofiar, gwałtem na historii i prawdzie historycznej, na przyzwoitości jest stawianie na cokołach tych, którzy niewolili wolne, niepodległe państwa, tych, którzy zadawali ból i cierpienie kobietom i dzieciom. Tych, którzy dzisiaj stają się wzorem dla ludobójców XXI wieku – mówił prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki podczas demontażu pomnika czerwonoarmisty w Siedlcu.

Ideą konkursu jest popularyzowanie dziejów Polski w XX wieku oraz promowanie czytelnictwa książek historycznych.

Polacy zaciekle walczą o polskie szkoły w rejonie trockim.

Polska społeczność na Litwie w sposób zdeterminowany sprzeciwia się obniżeniu statusu, a w efekcie likwidacji, Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu i Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach.