21 września 2021 w Kijowie otwarta została wystawa „Amerykanin na Ukrainie. Zdjęcia Juliena Bryana z lat 1930–1958 / Amerykanin w Warszawie. Zdjęcia Juliena Bryana z września 1939 r.”, przygotowana przez Archiwum IPN i Ambasadę Rzeczypospolitej Polskiej w Kijowie, przy wsparciu Kijowskiej Miejskiej Administracji Państwowej.

W otwarciu ekspozycji udział wzięli: ambasador RP w Kijowie Bartosz Cichocki, dyrektor Archiwum IPN Marzena Kruk oraz reprezentantka władz Kijowa. Wydarzenie zgromadziło licznych przedstawicieli świata dyplomacji i nauki. Na uroczystość przybyli ambasadorzy i dyplomaci, m.in. z ambasad Francji, Słowenii, Kazachstanu, Wietnamu i Uzbekistanu, a także prof. Ołeksandr Łysenko i prof. Jurij Szapował z Narodowej Akademii Nauk Ukrainy oraz Andrij Kohut, dyrektor Wydzielonego Archiwum Państwowego Służby Bezpieczeństwa Ukrainy i Katerina Burduwalis, dyrektor Państwowego Archiwum Obwodowego w Chmielnickim.

Dwujęzyczna, ukraińsko-angielska, wystawa prezentuje zdjęcia Bryana z Polski i Ukrainy z lat 1930–1958, a także sylwetkę ich autora i jego związki z oboma krajami.

Kolekcja fotografii z podróży do Związku Sowieckiego, będąca podstawą części ekspozycji, pozostaje w dyspozycji syna fotografa Samuela Bryana. Archiwum IPN, jako jedyna instytucja na świecie, dysponuje kopiami tych wyjątkowych zdjęć. Wystawę można zobaczyć na stronie IPN.

Julien Bryan, amerykański filmowiec i fotograf, znany jest przede wszystkim ze zdjęć dokumentujących obronę Warszawy podczas niemieckiego oblężenia miasta we wrześniu 1939 r. Jednak zdjęcia te to tylko fragment dorobku fotografa, który w czasie swojej czterdziestoletniej kariery odwiedził kilkadziesiąt krajów na pięciu kontynentach. W latach 30. XX wieku Bryan zbierał materiały na potrzeby ilustrowanych slajdami prelekcji. W 1946 sprawdzał, jak UNRRA pomaga obu krajom w odbudowie ze zniszczeń wojennych. W drugiej połowie lat 50. szukał miejsc i ludzi poznanych w czasie wcześniejszych wizyt. Jego zdjęcia z Ukrainy pokazują życie codzienne, propagandę oraz skalę pomocy UNRRA dla tego kraju, natomiast fotografie z Polski prezentują los mieszkańców Warszawy w czasie niemieckiego oblężenia miasta we wrześniu 1939 r.

Wystawa składa się z dwóch części, które eksponowane będą w Kijowie od 21 września do 31 października 2021 r. w dwóch lokalizacjach:

Американець в Україні. Фотографії Жульєна Брайяна, 1930–1958 рр. / An American in Ukraine. Photographs by Julien Bryan, 1930-1958 – Wzgórze Wołodymyra, przy pomniku św. Włodzimierza;

Американець у Варшаві. Фотографії Жульєна Брайяна з вересня 1939 / An American in Warsaw. Photographs of Julien Bryan from September 1939 – na ogrodzeniu Ambasady Polski w Kijowie, Jarosławiw Wał 12.

W 2020 r. ukazał się album pod redakcją Tomasza Stempowskiego „Najbardziej tajemniczy kraj świata”. Związek Sowiecki w fotografiach i tekstach Juliena H. Bryana 1930–1959 / The Most Mysterious of Countries. The Soviet Union in the Photographs and Writings of Julien H. Bryan 1930–1959”.

 

Na zdjęciu: Wystawa „Amerykanin na Ukrainie. Zdjęcia Juliena Bryana z lat 1930–1958 / Amerykanin w Warszawie. Zdjęcia Juliena Bryana z września 1939 r.” na ogrodzeniu ambasady RP w Kijowie.

Fot. Tomasz Stempowski (IPN)

Źródło: Instytut Pamięci Narodowej