8 października 2021 roku na Zamku Królewskim w Warszawie ogłoszone zostały nazwiska laureatów oraz wyróżnionych w ramach II i III edycji ustanowionej przez Instytut Pamięci Narodowej Nagrody „Semper Fidelis”, przyznawanej za prowadzenie działalności na rzecz upamiętniania dziedzictwa Kresów Wschodnich.

Z powodu sytuacji epidemicznej w ubiegłym roku nie odbyła się uroczysta gala z udziałem laureatów II edycji. Na konferencji prasowej zostały zaprezentowane jedynie ich sylwetki. Podczas tegorocznej uroczystości statuetki z rąk prezesa IPN dr. Karola Nawrockiego i jego zastępcy dr. hab. Krzysztofa Szwagrzyka odebrali nagrodzeni w dwóch edycjach – w 2020 i 2021 roku.

Laureaci II edycji (2020)

W kategorii indywidualnej:

1. Roman Twaróg, sprawujący obecnie opiekę duszpasterską przy katedrze w Kamieńcu Podolskim
2. bp. Jan Purwiński

Waldemar Szełkowski, nauczyciel historii w Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Wilnie

W kategorii zbiorowej zostało wyróżnione małżeństwo dziennikarzy z Grodna:

Iness Todryk-Pisalnik oraz Andrzej Pisalnik

Pośmiertnie została nagrodzona polska slawistka, literaturoznawca i historyk żydowskiego pochodzenia, wykładowca języka i historii Polski na Uniwersytecie w Drohobyczu:

Dora Kacnelson

Wyróżnienie Prezesa IPN otrzymał pochodzący z Kresów, a obecnie mieszkający we Wrocławiu poeta, prozaik, dramaturg i krytyk literacki:

Stanisław Srokowski

Laureaci III edycji (2021)

W kategorii indywidualnej:

1. Jan Buras, wikariusz generalny diecezji łuckiej i proboszcz parafii Trójcy Przenajświętszej w Lubomlu, twórca Centrum Integracji społecznej i religijnej w Zamłyniu na Ukrainie
2. Adam Przywuski, Kustosz Sanktuarium Maryjnego w Latyczowie na Ukrainie

Elżbieta Rusinko, nauczycielka historii i dyrektor Szkoły Podstawowej im. Orląt Lwowskich w Roźwienicy, prezes jarosławskiego Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich

Danuta Skalska, założycielka oraz prezes Towarzystwa Miłośników Lwowa w Bytomiu, rzecznik prasowy Światowego Kongresu Kresowian

W kategorii zbiorowej został wyróżniony:

Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą

Wyróżnienie Prezesa IPN otrzymali założyciele wydawnictwa LTW

Maria i Marek Jastrzębscy

– Wspominamy dziś rubieże Rzeczypospolitej, ziemie, które przywołują cierpienie i mówią o życiu wielu pokoleń Polaków. Życiu na ziemi, którą uprawiali, ale też ziemi, w którą wsiąkła polska krew – mówił prezes IPN dr Karol Nawrocki podczas gali. – Jesteście bardzo ważnym ogniwem w polskiej sztafecie narodowej pamięci. To dzięki Waszej codziennej działalności serce Polski bije do dziś we Lwowie, Grodnie, Żytomierzu i wielu innych miejscach – podkreślił prezes IPN, zwracając się do uhonorowanych Nagrodą „Semper Fidelis.

List od premiera Mateusza Morawieckiego, honorowego patrona tegorocznej edycji nagrody, odczytał minister Michał Dworczyk, szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. „Kresy to źródło naszej tradycji i tożsamości. Wszyscy, którzy poświęcają się przywracaniu pamięci o ich historii (…) zasługują na szczególne uznanie i wdzięczność obecnych oraz przyszłych pokoleń Polaków” – napisał premier. Do uczestników uroczystości list skierowała także Marszałek Sejmu Elżbieta Witek.

– Ten piękny anioł z tarczą i mieczem to jest wyzwanie do dalszej pracy, to taki szczególny asumpt do mobilizacji wielkiej i dalszych wysiłków. Bo ten anioł symbolizuje nasze trzy wielkie zasady, którym wiernie służymy: Bóg, Honor, Ojczyzna. Nagroda „Semper Fidelis” to także wymierny znak dla młodych ludzi współpracujących z nami, że warto iść tą drogą. Bo Ojczyzna, która nie udziela urlopów, potrafi także w szczególny sposób wyróżnić tych, którzy wiernie jej służą – powiedziała w imieniu nagrodzonych Danuta Skalska.

Honorowymi gośćmi gali byli Maria Mirecka-Loryś, działaczka podziemia narodowego, Komendantka Główna Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet oraz dyrektor Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej oraz sędzia Bogusław Nizieński, żołnierz podziemia niepodległościowego, kanclerz Kapituły Orderu Orła Białego.

W uroczystości wzięli udział m.in. Ambasador RP we Włoszech Anna Maria Anders, Ambasador Węgier Orsolya Zsuzsanna Kovács, Ambasador Litwy Eduardas Borisovas, doradca Prezydenta RP Barbara Fedyszak-Radziejowska, prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś i sędzia Trybunału Konstytucyjnego Krystyna Pawłowicz.

Uroczystość uświetnił występ kwartetu smyczkowego Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego.

***

Czym jest nagroda „Semper Fidelis”?

Zmiana granic po 1945 r. sprawiła, że część wielowiekowego dziedzictwa Rzeczypospolitej znalazła się na terenie obecnej Ukrainy, Białorusi, Litwy. Dawne rubieże po dziś dzień stanowią jednak źródło naszej narodowej tożsamości, tradycji i kultury.

Instytut Pamięci Narodowej w 2019 roku ustanowił Nagrodę „Semper Fidelis” – honorowe wyróżnienie przyznawane osobom, organizacjom społecznym i instytucjom, które w szczególnie aktywny sposób dbają o zachowanie i upowszechnianie kresowej spuścizny.

Co roku Kapituła Nagrody przyznaje pięć nagród, z których jedna może zostać nadana post mortem. Laureaci otrzymują pamiątkową statuetkę i dyplom.

Uhonorowanie tych, którzy poświęcają swe życie ratowaniu polskich śladów i utrwalaniu pamięci o historii Kresów Wschodnich jest naszym obowiązkiem i wyrazem wdzięczności za ich trud i wierność ideałom Rzeczypospolitej.

Na zdjęciu: Prezes IPN dr Karol Nawrocki podczas uroczystej gali wręczenia nagród IPN „Semper Fidelis” – Warszawa, 8 października 2021 roku.

Fot. Mikołaj Bujak (IPN)

Źródło: ipn.gov.pl