Są nekropolie, które, choć nie znajdziemy tam grobów swoich bliskich, wywołują w nas szczególną nostalgię.

 

Cmentarz Łyczakowski

Cmentarz Łyczakowski to najstarsza nekropolia Lwowa, założona w 1786 roku we wschodniej części miasta na specjalnie zaprojektowanym terenie obsadzonym licznymi drzewami. Cmentarz był kilka razy powiększany, obecnie ma 40 ha i podzielony jest na 86 pól grobowych. Znajduje się tam około 300 tysięcy mogił, w tym 2 tysiące ma formę kamiennych grobowców, natomiast 23 to kaplice grobowe. Na grobach wzniesiono ok. 500 posągów i płaskorzeźb. Groby osób zasłużonych znaleźć można przy alei głównej, która przyjmuje formę eliptyczną i obiega cały cmentarz. Najstarsze nagrobki pochodzą z XVIII wieku. Część z nich zachowała oryginalne płaskorzeźby i rzeźby.

Na terenie nekropolii znajduje się, szczególnie ważny dla Polaków, Cmentarz Orląt Lwowskich, gdzie złożono ciała poległych w czasie obrony Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej w 1919 roku.

Na cmentarzu Łyczakowskim pochowani są (spośród Polaków) m.in.: Oswald Balzer, Stefan Banach, Franciszek Ksawery Godebski, Zygmunt Gorgolewski, Seweryn Goszczyński, Artur Grottger, Jan Nepomucen Kamiński, Maria Konopnicka, Karol Szajnocha, Gabriela Zapolska.

Cmentarz Na Rossie

Cmentarz Na Rossie znajduje się w Wilnie. Otwarto go w 1801 roku, choć już wcześniej w miejscu tym grzebano zmarłych, głównie tych, którzy odeszli w czasie epidemii. Nekropolia ma powierzchnię 10,8 ha. W jej skład wchodzą obecnie cmentarze: Stara Rossa, Nowa Rossa, Cmentarz Wojskowy oraz mauzoleum Matka i Serce Syna.

Pierwszym pochowaną osobą na cmentarzu był burmistrz Wilna, Jan Müller. W 1802 roku na terenie nekropolii wzniesiono katakumby, a w 1840 roku wybudowano kaplicę pogrzebową. Od tamtej pory cmentarz uchodził za miejsce szczególne, gdzie chowano osoby zasłużone.

Po 1945 roku nowe władze komunistycznej Litwy przestały w jakikolwiek sposób dbać o cmentarz, który coraz mocniej podupadał. Przez około 20 lat miejsce to ulegało dewastacji; znajdował się tam nawet skład budowlany. Sytuacja poprawiła się dopiero pod koniec lat 60., lecz i tak, mimo to, do tej pory wiele nagrobków znajduje się w fatalnym stanie. Odrestaurowywanie zabytkowych miejsc pochówków trwa od 1990 roku.

Na Rossie znajduje się grób matki Józefa Piłsudskiego, Marii z Billewiczów. W tym samym miejscu zostało złożone do grobu serce Józefa Piłsudskiego. Na cmentarzu, w części wojskowej, znajdują się miejsca pochówków polskich żołnierzy poległych w latach 1919-1920 w walkach o Wilno oraz w czasie operacji Ostra Brama w 1944 roku.

Na cmentarzu Na Rossie pochowani zostali (spośród Polaków) m.in: Wacław Dziewulski, Czesław Jankowski, Adam Jocher, Joachim Lelewel, Józef Montwiłł, Maria Piłsudska, Adam Piłsudski (brat Józefa), Zygmunt Sierakowski, Euzebiusz Słowacki (ojciec Juliusza), Franciszek Smuglewicz, Eustachy Tyszkiewicz, Antoni Wiwulski.

Źródło: DoRzeczy.pl / IPN

Na zdjęciu: Cmentarz Orląt Lwowskich, Fot. pixabay.com