Wszystko zaczęło się w 1992 roku, kiedy z inicjatywy rodziców oraz grupy działaczy polonijnych powołany został Fundusz Budowy Szkoły Polskiej w Wilnie. Rozpoczął on starania nie tylko o uzyskanie niezbędnych zezwoleń, ale również próbował zdobyć środki pieniężne na budowę nowej placówki oświatowej. Dzięki tym staraniom 1 września 1994 roku ponad 1700 dzieci z rodzin polskich przekroczyło próg Szkoły Średniej im. Jana Pawła II, która usytuowała się przy ul. Rygos, na pograniczu dwóch dzielnic: Justyniszki i Wirszuliszki. W 2002 roku w ramach reorganizacji szkół miasta Wilna i po przejęciu gmachu po szkole rosyjskiej powstały dwie niezależne od siebie placówki dydaktyczno-wychowawcze: Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II przy ul. Rygos 10 oraz czteroletnia Szkoła Średnia im. Jana Pawła II przy ul. Druskio 11/7. W 2004 roku szkoła dzięki wspólnym wysiłkom uzyskała miano gimnazjum.

Święto rozpoczęło się od wspólnego odśpiewania „Barki”, ulubionej pieśni św. Jana Pawła II, patrona obu szkół. Program artystyczny w wykonaniu uczniów szkoły-przedszkola „Wilia” oraz Progimnazjum i Gimnazjum im. św. Jana Pawła II podziwiała licznie zebrana społeczność szkolna, nauczyciele, rodzice, przyjaciele, uczniowie oraz goście honorowi, wśród których był m.in. Andrzej Dudziński, Chargé d’affaires Ambasady Polski w Wilnie, prezes Związku Polaków na Litwie, europoseł Waldemar Tomaszewski, posłanka na Sejm RL Rita Tamašunienė, radni samorządu miasta Wilna Wanda Krawczonok, Krystyna Zimińska, Wiktor Jusiel i Grzegorz Sakson, wicemer Wilna Donalda Meiželytė, doradczyni w administracji miasta Wilna Alina Kowalewska, dyrektor Domu Polskiego w Wilnie Artur Ludkowski, przedstawiciele Fundacji Pomocy Budowy Szkoły Polskiej w Justyniszkach, prezes honorowy „Macierzy Szkolnej” Józef Kwiatkowski, wiceprzewodnicząca Rady Krajowej Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Hanka Gałązka i inni.

Każdy jubileusz wnosi w życie świeży zapał i nową mądrość

Wszystkich przybyłych przywitała Janina Wysocka, dyrektorka Progimnazjum im. Jana Pawła II: „Każdy jubileusz wnosi w życie świeży zapał i nową mądrość” – mówiła cytując słowa znanego polskiego poety i dramaturga Stanisława Wyspiańskiego. „Rzeczywiście ten jubileusz to niezwykłe wydarzenie, które stwarza okazję, żeby cofnąć się w czasie i ocenić dorobek nie tylko mój własny, ale też wszystkich tych, którzy kreowali wizerunek naszej szkoły. Tych, dzięki którym wychowankowie nie zadawali nam pytań „czy”, tylko zadawali pytanie „jak” należy dążyć do doskonałości” – dodała.

Dyrektor podziękowała uczniom, rodzicom, nauczycielom, samorządowi, partnerom z Polski, wszystkim tym, którzy dołożyli starań, by szkoła nadal istniała, tym, którzy „przez wiele lat tworzyli i tworzą historię i tradycję szkoły, jej pozytywny wizerunek”.

„Św. Jan Paweł II mówił: „Przyszłość zaczyna się dzisiaj, nie jutro”. Nasi uczniowie są potwierdzeniem, że kierunek obrany przed 30 laty jest właściwy. To oni wydają piękne owoce ziaren, które zasialiśmy w ciągu całego procesu edukacji. Całego, bo ten proces zaczyna się od szkoły-przedszkola „Wilia”, poprzez dojrzewanie w murach progimnazjum, a zakończony jest egzaminem dojrzałości w gimnazjum. Wszyscy na każdym etapie rozwoju i edukacji naszych uczniów dokładamy swoją cegiełkę, by fundamenty dorosłego życia były oparte na solidnych wartościach. Dziś otwieramy nowy rozdział kolejnego dziesięciolecia z nadzieją, że nasze wysiłki i zaangażowanie będą nadal owocować sukcesami i budować przyszłość nowych pokoleń. Wierzymy, że nasi uczniowie czerpiąc z tradycji, wiedzy i mądrości, jakie im przekazujemy, będą rozwijać swoje talenty, pielęgnować pasję i odważnie stawić czoła wyzwaniom współczesnego świata” – mówiła J. Wysocka.

„Chciałbym podkreślić fenomen pojawienia się w Wilnie naszej szkoły, gdyż przełom lat 80 i 90-tych to trudny okres rozdzielenia się z ZSRR, okres dużego bezrobocia, ale też odrodzenia narodowego w narodzie litewskim, ale też wśród Polaków mieszkających na Wileńszczyźnie” – mówił Adam Błaszkiewicz, dyrektor Gimnazjum im. Jana Pawła II. To właśnie wtedy, jak powiedział, zaczęły powstawać klasy z polskim językiem nauczania i zrodziła się potrzeba powstania nowej szkoły. „Zryw narodowy w celu wybudowania tej szkoły był bardzo widoczny, kolejny raz nie dałoby się powtórzyć tego, co było w tamtych czasach” – wspominał wspólne wysiłki pedagogów, rodziców, a także sponsorów, z których największym było Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”.

Szkoła polska na Wileńszczyźnie ma rację bytu

Obecna na uroczystości posłanka na Sejm RL Rita Tamašunienė podkreśliła, że obierając za patrona św. Jana Pawła II obie szkoły wychowują kolejne pokolenia Polaków, wilnian na wartościach chrześcijańskich, w języku ojczystym. Z przykrością stwierdziła jednak, że w ciągu 30 lat niepodległej Litwy polska społeczność nadal spotyka się z niezrozumieniem ze strony Litwinów, że stara się zachować swoje szkolnictwo. „To bardzo smuci. Może to niewiedza. Może za mało pokazujemy to, co mamy najlepsze. A najlepsze to są nasze polskie szkoły, które wychowują młodzież, obywateli, patriotów, Polaków tutaj, w Wilnie. Nasza młodzież godnie odnajduje swoje miejsce w życiu dorosłym, studiuje, pracuje” – powiedziała posłanka. Dodała, że musimy być dumni z naszej młodzieży oraz z nauczycieli, którzy mają spory udział w wychowaniu młodego pokolenia, a każdy z nich ma wkład w kształtowanie wizerunku Polaków na Litwie. „Dokładam wszelkich starań, by do braci naszych Litwinów donieść wiadomość, że szkoła polska na Wileńszczyźnie ma rację bytu – akcentowała Rita Tamašunienė. – Niech wzrasta, rośnie i niech rozkwita piękne progimnazjum i gimnazjum, szerzące nauczanie św. Jana Pawła II”.

Złote odznaki ZPL za krzewienie polskości na Litwie

Obchody jubileuszu były doskonałą okazją do uhonorowania zasłużonych w krzewieniu polskości na Litwie. Podczas tej uroczystej chwili wszyscy powstali z miejsc, a prezes Związku Polaków na Litwie Waldemar Tomaszewski wręczył Złote Odznaki ZPL Janinie Wysockiej, dyrektorce progimnazjum i Adamowi Błaszkiewiczowi, dyrektorowi gimnazjum.

„Mam ogromny zaszczyt w imieniu Związku Polaków na Litwie złożyć życzenia dla naszych Jubilatów – obu placówek i podziękować za wszystko to, co robicie, robiliście i będziecie robić dla polskiej społeczności na Litwie. To, co wydarzyło się przed 30 laty, to była wspaniała sprawa. Na pewno jest to ogromny sukces całej polskiej społeczności” – mówił podczas obchodów Waldemar Tomaszewski, prezes Związku Polaków na Litwie, poseł do Parlamentu Europejskiego. „Dziś wymieniono nazwiska osób zasłużonych, tych osób oczywiście jest o wiele więcej, jest wiele osób znanych i nieznanych, którym też musimy dziękować, i tym, którzy już niestety odeszli do Pana i na których ta polskość utrzymała się przez cały okres powojenny, którzy nam tę polskość przekazali” – dodał.

„Okazja, która się pojawiła w tzw. gorbaczowskiej pierestrojce, kiedy Polacy się zorganizowali i w roku 1989 powołali Związek Polaków na Litwie, z którego później wyłoniła się i partia, i Macierz Szkolna, i wszystkie inne organizacje, to był czas, kiedy wszystko się zaczęło. Mówiąc o mieście Wilnie, zaczęło się chyba nawet nie od szkół, bo szkoły już posiadaliśmy jako polska społeczność, ale zaczęło się od przedszkoli, których nie było. Tu po sąsiedzku, w Karolinkach śp. Łucja Wąśniewicz założyła pierwsze polskie przedszkole na Litwie, których dzisiaj mamy około 60. Potem gdy masowo powstawały polskie przedszkola, już nie mogliśmy się obejść bez polskiej szkoły w tzw. dzielnicach sypialnianych” – mówił. Jak dodał, obecnie polskie szkoły są i w Justyniszkach, Karolinkach, Leszczyniakach, co wzmacnia polską społeczność, gdyż najwięcej Polaków mieszka w dzielnicach-sypialnych.

„Naszym zadaniem jest bardzo serdecznie podziękować dla wszystkich osób znanych i nieznanych, które nam polskość przekazały, i które dzisiaj ją pielęgnują. Największy ukłon do naszego nauczycielstwa polskiego na Litwie, naszej podstawowej grupie inteligencji, która język polski w czasach nie najlepszych zachowała i nam przekazała. Tak więc nisko się kłaniam. Nauczycieli, tych siłaczek i siłaczy oświaty polskiej na Litwie, mieliśmy bardzo dużo i wciąż bardzo dużo mamy i to chyba jest wymowne, że Adam Błaszkiewicz jest synem siłaczki polskiej oświaty Zofii Błaszkiewicz, którą osobiście poznałem i bardzo mocno polskość w 90. latach w Grygajciach staraliśmy się pielęgnować wspólnie” – mówił.

Waldemar Tomaszewski wspomniał, że jesteśmy w okresie powyborczym i wyraził zadowolenie, że po I turze wyborów do parlamentu, AWPL-ZChR ma już 2 posłów, a w II turze powalczy o kolejne trzy. „Dyrektorzy chyba zgodzą się, że frakcja AWPL-ZChR w Wilnie, której szefową jest radna Wanda Krawczonok, jest parasolem ochronnym nad polską oświatą w Wilnie. Cieszymy się, że mamy przychylnych partnerów, wśród nich wicemer Donaldę, dzięki temu napięcie maleje i polskie szkolnictwo wzrasta.”

Życzenia w imieniu radnych z frakcji AWPL-ZChR w stołecznym samorządzie złożyła starosta frakcji Wanda Krawczonok. „Jesteśmy z Wami zawsze sercem i duszą, życzymy by dziedzictwo Waszego wielkiego patrona św. Jana Pawła II poprowadziło Was do nowych sukcesów, wszystkiego najlepszego!” – mówiła.

Wicemer Wilna Donalda Meiželytė, w imieniu wszystkich wilnian, złożyła życzenia całej społeczności szkolnej z okazji tego pięknego jubileuszu: „Niezwykle ciekawa historia, choć zaledwie 30-letnia” – mówiła.

Alina Kowalewska, główna doradczyni w administracji samorządu miasta Wilno podziękowała wszystkim fundatorom, inicjatorom, wszystkim tym, którzy przyczynili się do powstania gimnazjum i progimnazjum. „Dziękujemy tym, którzy pielęgnują historię tej placówki – uczniom, rodzicom, nauczycielom przede wszystkim za to, że wychowują takie samodzielne, odważne, wolne, kreatywne osoby” – mówiła. Alina Kowalewska wręczyła dyplomy dziękczynne dla Adama Błaszkiewicza, dyrektora gimnazjum, i dla Janiny Wysockiej, dyrektorki progimnazjum oraz przekazała ok. 100 dyplomów dla nauczycieli.

Tu czuje się ducha św. Jana Pawła II

„Tu czuje się ducha św. Jana Pawła II, który powiedział kiedyś coś, co ciągle brzmi w uszach: „że miłość i służenie nadają sens naszemu życiu i czynią je pięknym”. Drodzy nauczyciele, rodzice, wychowawcy, to Wy kształtujecie osobowość młodych poprzez miłość i służenie ojczyźnie, poprzez przekazywanie najcenniejszych wartości jakie można przekazać młodemu pokoleniu” – mówiła wiceprzewodnicząca Rady Krajowej Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Hanka Gałązka, która podziękowała Janinie Wysockiej, Adamowi Błaszkiewicowi oraz Zofii Matarewicz „za to jak wspaniale przygotowują młodych ludzi, przekazują im wartości”.

Czesław Okińczyc, założyciel Fundacji Pomocy Budowy Szkoły Polskiej w Justyniszkach wspominał, że z chwilą utworzenia w Wilnie nowej placówki edukacyjnej, nie było najmniejszych wątpliwości, co do tego, że jej patronem powinien zostać papież-Polak, Jan Paweł II. Jak mówił, ogromny wkład do tego, by przekonać papieża, by objął swym patronatem polską szkołę na Litwie miał kardynał Dziwisz.

Źródło: L24.lt, fot. Wiktor Jusiel