W poniedziałek, 5 grudnia, Zarząd Główny Związku Polaków na Litwie oraz Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zaprosił Rodaków do Zułowa, gdzie odbyły się uroczystości z okazji 155. rocznicy urodzin Twórcy Państwa Polskiego Józefa Piłsudskiego.

Uroczyste obchody rozpoczęły się odśpiewaniem hymnu Rzeczpospolitej Polskiej.

Na początku przywitano organizatorów dzisiejszej uroczystości: szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józefa Kasprzyka oraz prezesa Związku Polaków na Litwie Waldemara Tomaszewskiego wraz z wiceprezesami związku. Przywitano także dostojnych gości uroczystości: weteranów walk o niepodległość RP, licznie zebranych przedstawicieli polskiej mniejszości na Litwie, członków Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych na czele z przewodniczącym rady, sędzią Bogusławem Nizieńskim, członków Rady ds. Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych Politycznie przy szefie urzędu, prezesów organizacji kombatanckich oraz przedstawicieli środowisk ofiar represji wojennych i powojennych, żołnierzy II konspiracji niepodległościowej , sybiraków, dzieci byłych więźniów politycznych, działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowane z powodów politycznych. Na uroczyste obchody 155. rocznicy urodzin Marszałka Piłsudskiego przybył także reprezentujący marszałek Sejmu RP Elżbietę Witek, marszałek senior Antoni Macierewicz, Szef Gabinetu Politycznego MON Łukasz Kudlicki, reprezentujący dyrektora IPN, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Adam Siwek, biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz, naczelny kapelan ewangelicki duszpasterstwa wojskowego, biskup Marcin Makula, przedstawiciel prawosławnego ordynariusza wojskowego, ksiądz komandor Daniel Popowicz, posłanki na Sejm RL: Rita Tamašunienė, Beata Pietkiewicz, mer rejonu wileńskiego Maria Rekść, wicemer Wilna Edyta Tamošiūnaitė, wiceprezesi ZPL: Edward Trusewicz oraz Zdzisław Palewicz, mer rejonu solecznickiego, przedstawiciele sztabu generalnego Wojska Polskiego, przedstawiciele litewskiego parlamentu, władz litewskich centralnych oraz samorządowych, przedstawiciele służb mundurowych oraz duchowieństwa różnych wyznań, przedstawiciele organizacji pozarządowych, środowisk akademickich, ludzi kultury i nauki , harcerze oraz młodzież szkolna, a także strzelcy ze Związku Strzeleckiego „Strzelec”.

Testament Marszałka dla współczesnych

„Gromadzimy się w 155. rocznicę urodzin marszałka Józefa Piłsudskiego, o którym krótko, ale najpiękniej powiedział w czasie jego pogrzebu prezydent RP Ignacy Mościcki – „Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek” – mówił podczas uroczystości szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk. Jak podkreślił, Józef Piłsudski był kontynuatorem wielkiej tradycji niepodległościowej, trwającej od końca XVIII wieku, był człowiekiem który wiarę w niepodległość Polski „przelewał w serca innych”.

„Testament jaki Józef Piłsudski nam pozostawił to czynić Polskę i inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej wielkimi, potężnymi i niepodległymi, tak aby ocalić to, co najważniejsze – suwerenność i niepodległość” – mówił szef urzędu. „Józef Piłsudski miał pełną świadomość, że Polska w tym miejscu Europy nie może sobie pozwolić na słabość i małość, dlatego stawiał przed współczesnymi ogromne zadania, ale te zadania pozostawił także do wykonania nam. Piłsudski wierzył i przekonywał Polaków, że tylko Rzeczpospolita silna, mocna wewnętrznie i zewnętrznie będzie mogła przetrwać w tym miejscu Europy, w tym miejscu świata” – mówił.

„Kazimierz Wierzyński w jednym ze swoich utworów wkładał w usta Józefa Piłsudskiego słowa, które są testamentem do zrealizowania współcześnie: Skazuję Was na wielkość! Bez niej zewsząd zguba! Niech nasza obecność dziś w tym miejscu, w Zułowie, będzie wyrazem nie tylko hołdu dla dokonań wielkiego Polaka, ale niech będzie też momentem, w którym składamy ślubowanie, iż ten testament Marszałka o niepodległej Polsce, o niepodległej Litwie, Łotwie, Estonii, Białorusi, Ukrainie poniesiemy w przyszłość. Tak by sobie tego życzył Józef Piłsudski, bo albo będziemy wielcy, albo nie będzie nas wcale. Chwała Marszałkowi!”

Kościół Katolicki na straży tożsamości narodowej

„Józef Piłsudski – wielki człowiek, wielki wódz, wielki bohater, nie miałby tego zaplecza, które było niezbędne, by odzyskać niepodległość. To Kościół Katolicki zachował tożsamość narodową, to polscy księża sprawili, że Polacy utrzymali swoją tożsamość na całych ziemiach RP: od Śląska po Litwę, od Pomorza po Podhale. To właśnie dzięki temu wielkiemu ruchowi niepodległościowemu ta siła polska dała szansę Piłsudskiemu w 1920 roku obronić Rzeczpospolitą, dała szansę obronić Europę.” – mówił marszałek senior Antoni Macierewicz, podkreślając rolę Kościoła w odzyskaniu niepodległości przez Polskę.

„Dzisiaj, w 155. rocznicę urodzin tego wielkiego człowieka patrzymy też na czas współczesny, jak dalece tamten dramat, ale i tamta wielkość jest naszą tradycją, sprawia, że musimy raz jeszcze podjąć ten wielki wysiłek przeciwstawieniu się zagrożeniu zniszczenia Polski, krajów bałkańskich, krajów bałtyckich, Europy Środkowej, obronić Ukrainę, która poświęca dzisiaj życie swoich ludzi, by Europa nie została zniszczona.” – mówił marszałek senior.

Związek Polaków na Litwie podtrzymuje polskość i buduje jej siłę

„Ten wzór, ta pamięć, ten przykład, który Wy ze Związku Polaków na Litwie podtrzymujecie, szanujecie. Gdy patrzę na kolejne pomniki, jakie tutaj wybudowaliście, gdy patrzę na pomnik przypominający o zbrodni katyńskiej, o zbrodni smoleńskiej, o wielkości kolejnych polskich bohaterów, podziwiam Waszą pracę, Waszą determinację, by polskość podtrzymać, by budować jej siłę, która daje też siłę Litwie, daje siłę Polsce. Składamy Wam wielkie podziękowania, dziękujemy także przedstawicielom Polski, którzy sprawiają, że współdziałanie Polski, Litwy i innych krajów, które tworzyły Rzeczpospolitą, dają dzisiaj gwarancję bezpieczeństwa całej Europie. To Józef Piłsudski jest tym bohaterem, który jest dla nas wzorem determinacji i walki o niepodległość. Cześć i chwała Marszałkowi Piłsudskiemu, cześć i chwała bohaterom, którzy zagwarantowali niepodległość i odbudowali państwo polskie, część i chwała tym, którzy dzisiaj o niepodległość walczą i niepodległość naszych państw zagwarantują” – powiedział na zakończenie Antoni Macierewicz.

Współorganizator i gospodarz miejsca uroczystości, prezes Związku Polaków na Litwie Waldemar Tomaszewski powiedział, że marszałek Piłsudski, pochodzący z Wileńszczyzny, „dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek”.

„Tego szacunku, również dzisiaj, my jako Polacy na Wileńszczyźnie potrzebujemy, co jest w naszej możliwości, staramy się zrobić. Ten teren jest zagospodarowany, wykupiony po raz drugi i będzie żył” – zapewnił.

Jak mówił, „wielka w tym zasługa zarządu głównego Związku Polaków na Litwie i ówczesnego prezesa Michała Mackiewicza, również nasi przedstawiciele w samorządach dbają o miejsca związane z marszałkiem Józefem Piłsudskim”.

Wskazał, że z legendą marszałka powinny być zapoznane przyszłe pokolenia.

„Ale też nie mogę nie wspomnieć o problemach, które nas tyczą. Marszałek dał Polsce szacunek, ale tego szacunku czasami my, Polacy na Wileńszczyźnie, nie mamy. Wciąż nie możemy odzyskać swojej ziemi zagrabionej przez Sowietów. Wciąż walczymy o polskie szkoły. Ostatnie uderzenia w polskie szkolnictwo jest wielce naganne. Nawet te szkoły, które niosą imiona tak wielkich patronów, jak marszałka Stelmachowskiego, (…) są finansowane przez państwo polskie, są zagrożone zamknięciem” – przekazał prezes Związku Polaków na Litwie.

Podczas wydarzenia szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych wręczył nadawany przez prezydenta RP Andrzeja Dudę Medal „Stulecia Odzyskanej Niepodległości” oraz przyznawane przez UdSKiOR Medale „Pro Bono Poloniae” i „Pro Patria”. Odczytano apel pamięci i złożono wieńce przy pamiątkowej tablicy. Zapalono także znicze przy rosnących w pobliżu 28 dębach pamięci, poświęconych m.in. bohaterom powstań listopadowego i styczniowego. Dęby upamiętniają również bohaterów wojny 1920 r., obrońców Westerplatte, ofiary zbrodni katyńskiej, zesłańców na Sybir, bohaterów walk o Monte Cassino. W alei upamiętniono także prezydenta Lecha Kaczyńskiego i pozostałe ofiary katastrofy samolotu pod Smoleńskiem.

Poniedziałkowe obchody 155. rocznicy urodzin marszałka Piłsudskiego rozpoczęły się od nawiedzenia Kościoła św. Kazimierza w Powiewiórce, w którym 15 grudnia 1867 r. ochrzczono Ziuka. W drewnianej zabytkowej świątyni do dziś znajduje się srebrna chrzcielnica z krzyżem, która posłużyła do udzielenia sakramentu przyszłemu marszałkowi Polski. Wspólną modlitwę poprowadził biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz. Minister Kasprzyk oraz Marszałek Senior Sejmu RP Macierewicz wpisali się do księgi pamiątkowej.