Dzień Polonii i Polaków za Granicą to święto, które obchodzone jest na całym świecie. Nasi Rodacy są bowiem wszędzie, między innymi w Anglii, na Litwie, Białorusi, Ukrainie, Stanach Zjednoczonych, Urugwaju, Kanadzie, Niemczech czy Australii. Według źródeł na obczyźnie żyje nawet do 20 milionów Polaków.

 Uchwalenie święta

Dzień Polonii i Polaków za Granicą to święto ustanowione w 2002 roku. Jego inicjatorem był Senat RP, który przychylił się do apelu uczestników II Zjazdu Polonii w Pułtusku w 2001 roku i przyjął uchwałę ustanawiającą święto dedykowane Polakom zamieszkałym poza granicami swojej Ojczyzny. Uchwała mówi o zapewnieniu emigrantom praw mniejszości narodowej, rozwijaniu ojczystego języka i promowaniu polskiej kultury. Zgodnie z dokumentem konstytucyjnym opiekunem Rodaków żyjących poza granicami RP jest Marszałek Senatu. Celem inicjatywy jest również podkreślenie wkładu Polonii w odzyskiwanie przez nasz kraj niepodległości, pomocy udzielanej Ojczyźnie w najtrudniejszych momentach oraz za wierność i przywiązanie do polskości.

 Różne oblicza emigracji

Polacy od wielu lat wyjeżdżali z rodzinnego kraju, z najróżniejszych powodów. Jednych motywowała wizja lepszych zarobków i łatwiejszego życia, inni musieli uciekać przed represjami ze strony władzy. Polacy masowo wyjeżdżali już w XIX wieku po powstaniach narodowych, podobnie było w czasach I i II wojny światowej. Ostatnie lata to przede wszystkim emigracja zarobkowa, spowodowana wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Jest też oddzielna kategoria Rodaków poza granicami Ojczyzny, to Polacy na Kresach, którzy w wyniku zmiany granic Rzeczypospolitej znaleźli się poza jej granicami.

Według źródeł na obczyźnie zamieszkuje nawet 20 milionów Polaków. Najwięcej w Stanach Zjednoczonych, około 10 milionów. To właśnie w Chicago znajduje się największa Polonia. W sąsiedniej Kanadzie mieszka ich 900 tysięcy, w Ameryce Południowej 1,8 mln (głównie w Brazylii i Argentynie), w Niemczech 2 mln, we Francji 1,5 mln, w Wielkiej Brytanii 900 tysięcy. Najlepiej zorganizowaną społecznością polską poza Macierzą są Polacy na Litwie, którzy mają swoją partię polityczną i frakcję zasiadającą w litewskim parlamencie, współtworzą rząd, mają swojego europosła, samodzielnie rządzą w rejonie wileńskim i solecznickim oraz współrządzą w kilku innych, w tym w stolicy kraju Wilnie. Rodaków znajdziemy prawdopodobnie w większości państw na świecie, nawet tak egzotycznych jak Nowa Zelandia, Turkmenistan, Etiopia, Madagaskar czy Uganda.

 Obchody Dnia Polonii i Polaków za Granicą

Obchody odbywają się zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Tego samego dnia obchodzony jest także Dzień Flagi, więc w kraju organizowany jest przemarsz pod Pałac Prezydencki, następuje uroczyste wciągnięcie biało-czerwonej flagi na maszt. Prezydent, który bierze udział w ceremonii wręcza ordery osobom zasłużonym dla utrzymania polskości poza granicami Rzeczpospolitej. Podczas obchodów w 2017 roku podarował uczniom szkoły im. Dywizjonu 303 w Sutton w Wielkiej Brytanii polskie legitymacje szkolne. Największym zaś wydarzeniem patriotycznym związanym z Dniem Polonii i Polaków za Granicą jest regularnie organizowana przez Związek Polaków na Litwie i Akcję Wyborczą Polaków na Litwie-Związek Chrześcijańskich Rodzin wielka Parada Polskości, która przemierza ulice Wilna (na zdjęciu w artykule).

 Dzień Polonii i Polaków za Granicą jest celebrowany przede wszystkim w miastach, gdzie występują największe skupiska Polonii. Każdy obchodzi je na swój sposób. Jedni we własnym, rodzinnym gronie, inni spotykają się w polonijnych stowarzyszeniach lub biorą udział w marszu w biało-czerwone pochody po głównych ulicach „polonijnych” miast. Organizowane są również koncerty czy festyny. Wiele osób wywiesza na balkonie swojego mieszkania albo przed domem polską flagę.

 Rząd pamięta o emigrantach

O Polakach za granicą nie zapomina polski rząd. Marszałek Senatu RP, który jest konstytucyjnym opiekunem diaspory lub Minister Spraw Zagranicznych wygłasza z okazji święta expose. Politycy dziękują w nim Rodakom i doceniają wkład w kultywowanie polskich tradycji na obczyźnie. Rząd pielęgnuje kontakty z emigrantami m.in. poprzez „Rządowy program współpracy z Polonią i Polakami za granicą w latach 2015-2020”. Zakłada on wspieranie nauczania języka polskiego, w języku polskim i o Polsce, umacnianie polskiej tożsamości i zapewnienie możliwości uczestniczenia w kulturze narodowej, wzmacnianie środowisk polskich na obczyźnie, ułatwianie powrotów rodaków do Polski oraz tworzenie zachęt do osiedlania się w naszym kraju osób polskiego pochodzenia, a także wielopłaszczyznowy rozwój kontaktów z Polską.

 2 maja, kiedy świętujemy Dzień flagi koniecznie trzeba pamiętać również o Dniu Polonii i Polaków za Granicą. Bo przecież wszyscy Polacy to jedna rodzina!