„Zawsze wierni Tobie, Polsko!”

Środowisko lwowskich działaczy społecznych, które dało początek Polskiemu Towarzystwu Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie rozpoczęło działalność w roku 1989 jako sekcja w ramach Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej.

W 1994 r. sekcja wydzieliła się jako niezależna organizacja społeczna statutem i nazwą nawiązująca do przedwojennego Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Bohaterów. Założycielami organizacji byli: Krzysztof Rumiński, Tadeusz Peszek, Jerzy Wilczyński, Ryszard Szymański, Włodzimierz Popławski i Eugeniusz Cydzik, który został jego pierwszym prezesem.

Głównym i najważniejszym zadaniem Towarzystwa w pierwszych latach jego działalności stała się odbudowa Cmentarza Obrońców Lwowa (Cmentarza Orląt). Dzięki staraniom Towarzystwa podejmowanym we współpracy z Radą Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w 2005 r. możliwe było uroczyste otwarcie kwatery Orląt w obecności prezydentów Polski i Ukrainy.

Przez lata działalności Towarzystwo roztoczyło opiekę nad około dwudziestoma miejscami pamięci we Lwowie i na Ziemi Lwowskiej. Członkowie Towarzystwa odwiedzają regularnie zbiorowe mogiły poległych w wojnie polsko-bolszewickiej, m.in. w Zadwórzu, Cmentarz Legionistów w Busku, kwaterę Powstańców Styczniowych, kwaterę Powstańców Listopadowych na Cmentarzu Łyczakowskim, symboliczną mogiłę pomordowanych profesorów uczelni lwowskich na Wzgórzach Wuleckich oraz wiele innych miejsc związanych z polskim dziedzictwem na Kresach południowo-wschodnich.

Cmentarz Obrońców Lwowa pozostaje miejscem o szczególnym znaczeniu dla członków Towarzystwa. Nie tylko sprzątają oni mogiły żołnierskie i oprowadzają po nekropolii gości przybyłych z Polski, ale też każdej nocy pełnią dyżury na cmentarzu.

W 2019 r. Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Wojennymi we Lwowie obchodzi 25-lecie działalności.

***

Znamy laureatów 18. edycji Nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej”

Podczas uroczystej gali na Zamku Królewskim w Warszawie statuetki „Kustosz Pamięci Narodowej” z rąk prezesa IPN Jarosława Szarka odebrali: prezes Janusz Balicki w imieniu Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie, córka uhonorowanego pośmiertnie prezydenta śp. Ryszarda Kaczorowskiego – Jadwiga Kaczorowska, przyjaciółka Jana Pawła II prof. Wanda Półtawska, propagator pamięci o ofiarach rzezi wołyńskiej Janusz Horoszkiewicz oraz autor publikacji o Powstaniu Warszawskim Marek Strok.

Janusz Balicki, prezes Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie, podziękował za uznanie dla pracy ponad sześćdziesięciu osób, działających w organizacji w ciągu ćwierćwiecza, oraz przypomniał, że wciąż czekają na uporządkowanie rozrzucone w terenie mogiły żołnierzy września 1939 roku.

Nagroda „Kustosz Pamięci Narodowej” przyznawana jest osobom, a także instytucjom i organizacjom społecznym za szczególnie aktywny udział w upamiętnieniu historii Narodu Polskiego w latach 1939–1989 oraz za działalność publiczną zbieżną z ustawowymi celami Instytutu Pamięci Narodowej. Laureatów wyłania Kapituła Nagrody, na czele której stoi Prezes IPN. Nagroda ma charakter honorowy, a jej laureaci otrzymują tytuł Kustosza Pamięci Narodowej.

Na zdjęciu: Busk, cmentarz Legionistów (fot. ze zbiorów Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie)

Źródło: www.ipn.gov.pl